Ετικέτα: τιμολόγια

Μόνιμο μηχανισμό για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων – όπως αυτή που διανύουμε – τις οποίες δημιουργεί η ατελής λειτουργία της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας θεσπίζει η κυβέρνηση, πέρα από τις επιδοτήσεις για την αντιμετώπιση των ανατιμήσεων που αναμένονται τον Αύγουστο.

Όπως επεσήμαναν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θ. Σκυλακάκης και η υφυπουργός Α.Σδούκου κατά την παρουσίαση των μέτρων για τη συγκράτηση των τιμών τον Αύγουστο, η ύπαρξη ακραίων διαφορών στις τιμές σε γειτονικές αγορές πιστοποιεί τις ατέλειες της εσωτερικής αγοράς τις οποίες δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η ισχύουσα Οδηγία 1711/2024.

Η εν λόγω οδηγία δίνει τη δυνατότητα στις κυβερνήσεις να επιβάλουν πλαφόν στις τιμές του ρεύματος αλλά με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις που είναι:

• Η ύπαρξη πολύ υψηλών μέσων τιμών στις αγορές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, πολλαπλάσιες κατά τουλάχιστον δυόμισι φορές σε σχέση με τη μέση τιμή κατά τα προηγούμενα πέντε έτη, και ύψους τουλάχιστον 180 EUR/MWh, οι οποίες αναμένεται να διατηρηθούν για τουλάχιστον έξι μήνες· για τον υπολογισμό της μέσης τιμής κατά τα προηγούμενα πέντε έτη δεν λαμβάνονται υπόψη οι περίοδοι εκείνες για τις οποίες κηρύχθηκε περιφερειακή ή ενωσιακή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας·
• Οι απότομες αυξήσεις των τιμών λιανικής της ηλεκτρικής ενέργειας της τάξης του 70 %, οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν για τουλάχιστον τρεις μήνες.

Καθώς φαίνεται ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα εμφανίζει ολοένα συχνότερα περιφερειακές ή μικρής διάρκειας κρίσεις όπως η τωρινή, η κυβέρνηση υιοθετεί φόρμουλα αντιμετώπισης που θα ενεργοποιείται όταν χρειάζεται, με λιγότερο αυστηρές προϋποθέσεις, με έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θα επιτρέπει την επιβολή πλαφόν στη χονδρική του ρεύματος κατά τρόπο ανάλογο με αυτόν που ίσχυσε κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης. Οι σχετικές ρυθμίσεις θα θεσπιστούν με το νόμο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 171 1/2024 στην εθνική νομοθεσία που αναμένεται να γίνει άμεσα και πάντως πριν από τη λήξη της προθεσμίας τον Ιανουάριο του 2025.

Οι βασικές αιτίες για την εκτόξευση των τιμών χονδρικής όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης ήταν η αύξηση της ζήτησης λόγω των παρατεταμένων υψηλών θερμοκρασιών και η ανεπάρκεια των διασυνοριακών διασυνδέσεων για τη μεταφορά ενέργειας από χώρες όπου το κόστος παραμένει χαμηλότερα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, οι τιμές χονδρικής στο ελληνικό Χρηματιστήριο εκτοξεύθηκαν σε ορισμένες στιγμές την προηγούμενη εβδομάδα πάνω και από τα 750 ευρώ ανά μεγαβατώρα με αυξημένη (πάνω από 40%) συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, σε περίοδο που η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου κυμαίνεται στα 33 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Συγκριτικά κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης η τιμή χονδρικής δεν ξεπέρασε τα 700 ευρώ ανά μεγαβατώρα, όταν η τιμή του φυσικού αερίου ξεπέρασαν τα 160 ευρώ.

Η μέση τιμή χονδρικής στην Ελλάδα κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου ήταν 131 ευρώ, δηλαδή σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο οπότε κυμάνθηκε μεταξύ 60 και 100 ευρώ. Στόχος της κυβερνητικής παρέμβασης είναι να μην περάσουν οι ανατιμήσεις της χονδρικής στα τιμολόγια λιανικής του Αυγούστου με την θέσπιση επιδότησης το ύψος της οποίας θα εξαρτηθεί από το επίπεδο στο οποίο θα διαμορφωθούν τα τιμολόγια των προμηθευτών τον επόμενο μήνα. Η χρηματοδότηση θα προέλθει από την επιβολή φορολογίας στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή, το ύψος της οποίας θα προσδιοριστεί αντίστοιχα τις επόμενες ημέρες.

Οι επιδοτήσεις θα δοθούν στα νοικοκυριά με κυμαινόμενα τιμολόγια (“πράσινα” και “κίτρινα”) για την κατανάλωση του Αυγούστου έως 500 κιλοβατώρες.

Τα μπλε (σταθερά) και τα κίτρινα (κυμαινόμενο) τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας αναδεικνύονται ως οι φθηνότερες επιλογές για τους οικιακούς καταναλωτές κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους. Τα “πράσινα” τιμολόγια στα οποία παραμένει η πλειονότητα των καταναλωτών είναι σχετικά ακριβότερα, χωρίς ωστόσο μεγάλες διαφορές, αλλά έχουν το πλεονέκτημα ότι παρέχουν στον καταναλωτή ορατότητα για την τιμή που πληρώνουν καθώς οι χρεώσεις κάθε μήνα ανακοινώνονται προκαταβολικά, την 1η κάθε μήνα.

Τα στοιχεία για την εξέλιξη των τιμών προέρχονται από το εργαλείο σύγκρισης των τιμολογίων ρεύματος της Ρυθμιστικής Αρχής (ΡΑΑΕΥ) για το διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου οπότε εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το «πράσινο» τιμολόγιο προκειμένου να γίνει ομαλά η μετάβαση στο περιβάλλον χωρίς επιδοτήσεις που ίσχυσαν κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι με εξαίρεση τον Ιανουάριο οπότε το φθηνότερο τιμολόγιο ήταν μπλε, τους επόμενους πέντε μήνες οι φθηνότερες προσφορές από τους παρόχους εντάσσονταν στο “κίτρινο” τιμολόγιο. Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει επίσης ότι κατά το πρώτο πεντάμηνο οι τιμές του ρεύματος υποχώρησαν. Βασικές αιτίες της πτώσης ήταν η σχετικά χαμηλή ζήτηση λόγω του ήπιου χειμώνα και των φυσιολογικών θερμοκρασιών που επικράτησαν την άνοιξη, η αυξημένη συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στην κάλυψη του φορτίου και η συγκράτηση των τιμών του φυσικού αερίου σε επίπεδα χαμηλότερα από πέρυσι, παρά την άνοδο που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα.

Οι συνθήκες έχουν αλλάξει το καλοκαίρι καθώς η ζήτηση αυξάνεται και οι θερμικές μονάδες συμμετέχουν περισσότερο στην κάλυψη του φορτίου. Η μέση τιμή χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας κατά το πρώτο 20ήμερο του Ιουνίου διαμορφώθηκε στα 97 ευρώ ανά μεγαβατώρα, έναντι 81 ευρώ το Μάιο και 60 τον Απρίλιο. Αυτό σημαίνει ότι – αν δεν αλλάξει η εικόνα ως το τέλος του μήνα – τα κυμαινόμενα τιμολόγια (πράσινα και κίτρινα) του Ιουλίου θα είναι αυξημένα.

Όπως ανέφερε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, η εποχικότητα – εξαιτίας της υψηλής συμμετοχής των ΑΠΕ – θα κυριαρχεί στο εξής στο ηλεκτρικό σύστημα, με υψηλότερες τιμές τα καλοκαίρια, χαμηλότερες το Φθινόπωρο και την Άνοιξη και μεσαίες τιμές τον χειμώνα ανάλογα με τον καιρό.

Σύμφωνα με παράγοντες του ενεργειακού χώρου, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να προσαρμόσουν ανάλογα την στρατηγική τους:

-Είτε επιλέγοντας κυμαινόμενα τιμολόγια με χαμηλότερες χρεώσεις ορισμένους μήνες και υψηλότερες τους άλλους,

-Είτε στρεφόμενοι στα σταθερά, τα οποία κατά τις περιόδους γενικής πτώσης των τιμών υποχωρούν επίσης (π.χ. τον Απρίλιο υπήρχε στην αγορά σταθερό τιμολόγιο εξάμηνης διάρκειας στα 8,8 σεντς ανά κιλοβατώρα). Τα σταθερά προστατεύουν από τις αυξήσεις αλλά δεν επιτρέπουν στον καταναλωτή να επωφεληθεί από τις μειώσεις κατά τη διάρκεια ισχύος τους. Επιπλέον σε αντίθεση με τα πράσινα και κίτρινα τιμολόγια εμπεριέχουν ρήτρα πρόωρης αποχώρησης αν ο καταναλωτής επιλέξει να “σπάσει” το συμβόλαιο πριν τη λήξη του.