Τη Δευτέρα (25.12.23) ανήμερα των Χριστουγέννων, το θερμόμετρο στο κέντρο της Αθήνας θα «γράψει» σχεδόν 20 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα δε με τους μετεωρολόγους, το σκηνικό δεν αναμένεται να αλλάξει μέχρι το τέλος του χρόνου.
Πιο αναλυτικά, ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες θα επικρατήσουν ανήμερα των Χριστουγέννων, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών .
Λίγες τοπικές νεφώσεις θα υπάρχουν κυρίως στις νησιωτικές περιοχές και στα δυτικά ηπειρωτικά ενώ μετά το απόγευμα υπάρχει ενδεχόμενο σποραδικών βροχών στο Ιόνιο και στο Ανατολικό Αιγαίο. Αιτία είναι η επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας και υψηλών πιέσεων στην περιοχή της Μεσογείου και μεγάλου μέρους της Ευρώπης και η μεταφορών θερμών αερίων μαζών.
Στον σχετικό χάρτη παρουσιάζεται η απόκλιση της θερμοκρασίας από την μέση τιμή της περιόδου 1979-2010 σε ύψος περίπου 1500 μέτρων το μεσημέρι των Χριστουγέννων. Με πορτοκαλί/κόκκινο σκιάζονται οι περιοχές όπου η θερμοκρασία θα είναι υψηλότερη της μέσης κλιματικής τιμής και με γαλάζιο/μπλε οι περιοχές όπου θα είναι χαμηλότερη. Σε αυτόν φαίνονται χαρακτηριστικά οι θερμότερες αέριες μάζες πάνω την Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Σημειώνεται ότι η τελική διαμόρφωση της θερμοκρασίας κοντά το έδαφος επηρεάζεται από μεγάλο πλήθος παραγόντων όπως η νέφωση, τα φαινόμενα, η κάλυψη του εδάφους, ο άνεμος κλπ.
Αποτέλεσμα της μεταφοράς θερμότερων αερίων μαζών προς τη χώρα μας θα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες που θα φτάνουν τους 16-18 °C στα βόρεια και δυτικά ηπειρωτικά και στο Ιόνιο, τους 17-20 °C στα υπόλοιπα ηπειρωτικά και στο Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο και τους 19-21 °C στα Δωδεκάνησα και την Κρήτη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η θερμοκρασία στο κέντρο των Αθηνών αναμένεται να φτάσει τους 18-19 °C, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης τους 16-17 °C, στην Πάτρα τους 17-18 °C, στη Λάρισα τους 16-17 °C και στο Ηράκλειο τους 20-21 °C.
Η ορατότητα κατά τόπους στα ηπειρωτικά και στο Ιόνιο θα είναι περιορισμένη και θα σχηματιστούν ομίχλες, τόσο έως το πρωί όσο και προς το τέλος του εικοσιτετραώρου. Οι νότιοι άνεμοι στο Αιγαίο δεν θα ξεπερνούν τα 5 μποφόρ.
Ο Βασίλης Καρράς υπήρξε πρωταγωνιστής στην ελληνική λαϊκή μουσική σκηνή για χρόνια. Σε ηλικία 16 ετών έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο νυχτερινό κέντρο «Πρόσφυγας» στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, εργαζόταν ως μηχανικός αυτοκινήτων.
Ωστόσο, με το πέρασμα των χρόνων τον κέρδισε το τραγούδι. Οι δίσκοι του έγιναν χρυσοί και πλατινένιοι, ενώ η μεγαλύτερη εμπορική του επιτυχία ήταν ο δίσκος «Μ’ έχεις Κάνει Αλήτη», που σημείωσε πωλήσεις πάνω από 180.000 αντίτυπα, σε στίχους και μουσική του Μιχάλη Ρακιντζή.
Έχει συνεργαστεί με συνθέτες και στιχουργούς, όπως ο Δημήτρης Ρακιτζής, ο Φοίβος, ο Γιώργος Θεοφάνους, ο Αλέκος Χρυσοβέργης και ο Σπύρος Γιατράς, η Εύη Δρούτσα, ο Πάνος Φαλάρας, ο Χρήστος Δάντης, ο Κυριάκος Παπαδόπουλος και ο Ηλίας Φιλίππου, ο Μιχάλης Χατζηγιάννης, ο Χρήστος Νικολόπουλος και πολλοί άλλοι.
Μάχη για τη ζωή του δίνει ένας 14χρονος μαθητής από την περιοχή της Άρτας, ο οποίος σήμερα παραμονή των Χριστουγέννων και από την μια στιγμή στην άλλη, βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα υγείας.
Το παιδί είχε φύγει το πρωί από το σπίτι του για να πει τα κάλαντα, όπως κάνουν τα περισσότερα παιδιά της ηλικίας του.
Λίγη ώρα αργότερα όμως έχασε τις αισθήσεις του, με αποτέλεσμα να σημάνει συναγερμός για την οικογένειά του.
Ο 14χρονος μεταφέρθηκε αρχικά στο Νοσοκομείο Χατζηκώστα το οποίο εφημέρευε και αμέσως διασωληνώθηκε από τους γιατρούς.
Στη συνέχεια διακομίσθηκε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων όπου υπεβλήθη σε επέμβαση από τους νευροχειρουργούς καθώς είχε υποστεί εγκεφαλική αιμορραγία.
Λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης και των περαιτέρω εξειδικευμένων εξετάσεων κρίθηκε επιβεβλημένη η διακομιδή του στην Αθήνα.
Το μεσημέρι και με την συνδρομή του ΕΚΑΒ στήθηκε αερογέφυρα ζωής και με αεροπλάνο που έφτασε στα Ιωάννινα το παιδί διακομίστηκε στο Νοσοκομείο Παίδων στην Αθήνα.
Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως το παιδί δεν αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Οι επόμενες ώρες χαρακτηρίζονται κρίσιμες και ευχή όλων είναι να ανταποκριθεί ο οργανισμός του παιδιού στην αγωγή των γιατρών και να συνέλθει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
Με τίτλους όπως, “το ελληνικό, γαλανόλευκο θαύμα”, η Bild φιλοξενεί συνέντευξη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι “η θετική ιστορία στην Ευρωζώνη”.
“Η Ελλάδα είναι σήμερα είναι ένας δυναμικός, εξωστρεφής προορισμός για τους επενδυτές, με ισχυρή φωνή στην καρδιά της Ε.Ε. και μια οικονομία που βιώνει μια πρωτόγνωρη αναγέννηση”, υπογραμμίζει ο πρωθυπουργός.
Υπενθυμίζοντας ότι η Ελλάδα το 2010 ήταν η προβληματική χώρα της Ευρώπης ενώ κινδύνευσε να βρεθεί και εκτός του ευρώ, η εφημερίδα σημειώνει ότι “ειδικά οι Έλληνες επιφυλάσσουν στην Ευρώπη ένα γαλανόλευκο χριστουγεννιάτικο θαύμα”.
“Το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας αναμένεται να είναι φέτος και το επόμενο έτος ένα από τα χαμηλότερα μεταξύ των βιομηχανικών χωρών, η ανεργία εξακολουθεί να μειώνεται και οι ξένες άμεσες επενδύσεις συμβάλλουν σε μια ισχυρή και σταθερή ανάπτυξη”, προσθέτει ο κ. Μητσοτάκης και τονίζει: “Αντιστρέψαμε την κατάσταση. Η Ελλάδα δεν είναι πια το πρόβλημα, αλλά μέρος της λύσης. Είμαστε η θετική ιστορία στην ευρωζώνη”.
Πάντως, η Bild καταγράφει και τα φλέγοντα ζητήματα με τα οποία είναι αντιμέτωπη η χώρα, όπως ακρίβεια και η φοροδιαφυγή. “Σκιές που παραμένουν είναι οι υψηλές τιμές βασικών αγαθών και η φοροδιαφυγή”, αναφέρεται στο δημοσίευμα.
“Οι Έλληνες πληρώνουν τις υψηλότερες τιμές στα καθημερινά αγαθά και τις υπηρεσίες, ενώ ταυτόχρονα έχουν τη χαμηλότερη αγοραστική δύναμη.
Και μέχρι σήμερα παραμένει άλυτο ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα: η φοροδιαφυγή, που παραμένει “εθνικό σπορ” και αντιστοιχεί στο ήμισυ των κρατικών δαπανών, σύμφωνα με την Bild Zeitung.
Μια υπέροχη μέρα ξημέρωσε χθες Σάββατο 23/12 για μια πανέμορφη αδέσποτη σκυλίτσα, η οποία βρήκε θαλπωρή στα πόδια του κομμωτή Παναγιώτη Παπαγεωργόπουλου ενώ αυτός… κούρευε.
Σύμφωνα με ιστοσελίδα tempo24.news, η πανέμορφη σκυλίτσα μπήκε στο κουρείο που διατηρεί ο κ. Παπαγεωργόπουλος στην Πάτρα και ξάπλωσε μπροστά στα πόδια του ήρεμη, ζητώντας αγάπη και φροντίδα. Ο κ. Παπαγεωργόπουλος, αφού της προσέφερε νερό και φαγητό, μίλησε με αρμόδιους, τον Δήμο Πατρέων και κτηνίατρο, ο οποίος έτρεξε άμεσα να βοηθήσει και να κάνει μια πρώτη εκτίμηση για την υγεία της σκυλιτσας.
Στη συνέχεια κάλεσε τον καλό του φίλο ανθυπαστυνόμο Ανδρέα Κάππο, ο οποίος δεν χάνει ευκαιρία να βοηθήσει με όποιον τρόπο μπορεί, απο το να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή του μέχρι να υιοθετήσει ένα αδέσποτο σκυλάκι.
Όσοι βρέθηκαν στο περιστατικό έγραψαν: «Τον ευχαριστούμε απο τα βάθη της ψυχής μας για την αυτοθυσία του και την προσφορά του όπου αυτή ζητηθεί. “Φύλακας άγγελος” οχι μόνο για τα μικρά παιδιά αλλα και για τα αδέσποτα ζώα. Ευχαριστούμε πολύ και τον Παναγιώτη Παπαγεωργόπουλο για την πρωτοβουλία του να απευθυνθεί στον Κο Κάππο και να βρεθεί ένα ασφαλές σπίτι για την γλυκιά σκυλίτσα. Καλά Χριστούγεννα και ευχές σε όλο τον κόσμο για μια χρονιά γεμάτη υγεία, αγάπη και αλληλεγγύη»
Μία από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη χριστιανική γιορτή είναι τα Χριστούγεννα. Ο εορτασμός τους γίνεται ,και για εμπορικούς λόγους, όλο και πιο παρατεταμένος τα τελευταία χρόνια, η συγκεκριμένη γιορτή όμως όπως και όλο το Δωδεκαήμερο από τα Χριστούγεννα ως τα Θεοφάνια δεν έχουν χάσει τίποτα από τη λάμψη τους. Πόσο καλά όμως γνωρίζουμε τα Χριστούγεννα; Θα προσπαθήσουμε να παραθέσουμε κάποια στοιχεία που μάλλον δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά.
Πότε άρχισε ο εορτασμός των Χριστουγέννων;
Ίσως πολλοί πιστεύουν ότι η Γέννηση του Χριστού εορταζόταν πάντα στις 25 Δεκεμβρίου. Αυτό όμως δεν ισχύει γιατί η συγκεκριμένη ημερομηνία καθιερώθηκε γενικά στην Εκκλησία στα μέσα του 4ου αιώνα. Ο Βλάσης Φειδάς γράφει ότι καθιερώθηκε πιθανότατα το 336 στη Ρώμη και διαδόθηκε ταχύτατα στις Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης. Μέχρι τότε η Γέννηση του Χριστού εορταζόταν μαζί με τη Βάπτιση Του στις 6 Ιανουαρίου (Θεοφάνια). Ο Γ.Α. Μέγας γράφει ότι αυτό έγινε το 354. Η Αρμενική Εκκλησία δεν δέχθηκε τη συγκεκριμένη αλλαγή και διατήρησε την παλαιότερη παράδοση, ενώ η Εκκλησία των Ιεροσολύμων διατήρησε την παλαιά παράδοση ως την εποχή του Ιουστινιανού (527-565). Η καθιέρωση της νέας ημερομηνίας συνδέεται με τον εορτασμό από τους Ρωμαίους ειδωλολάτρες της εορτής της γέννησης του ανίκητου Ηλίου (natalis Solis invicti).
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει σε λόγο του για την εορτή, ότι είχε καθιερωθεί πριν από δέκα χρόνια στην Αντιόχεια: «ούπω δέκατον έστιν έτος, εξ ου δήλη και γνώριμος ημίν αύτη η ημέρα γεγένηται» (PG 49,352).
Επισημαίνει ακόμα την ταχύτατη διάδοση της δεσποτικής αυτής εορτής ανάμεσα στις κορυφαίες του Χριστιανισμού: «Ουκ αν τις αμάρτοι και νέαν αυτήν ομού και αρχαία σεμνοτάτη και φρικωδεστάτη (που προκαλεί μεγάλο θρησκευτικό δέος) … μητρόπολιν πασών των εορτών» (PG 48,752). Η προσέλευση των πιστών στη Θεία Κοινωνία προϋπέθετε ολιγοήμερη νηστεία. Στα μοναστήρια κατά τον 6ο αιώνα καθιερώθηκε νηστεία σαράντα ημερών, η οποία κατά τον 12ο αιώνα εντάχθηκε στις περιόδους νηστείας όλων των Χριστιανών της Ανατολής (σαρανταήμερο).
Η ιστορία του χριστουγεννιάτικου δέντρου και ο ερχομός του εθίμου στην Ελλάδα
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο συνήθως έλατο, διακοσμείται με φώτα και στολίδια στο πλαίσιο του εορτασμού των Χριστουγέννων. Το δέντρο είναι πάντα αειθαλές. Η χρήση τέτοιου δέντρου, στεφανιού και γιρλάντας ως συμβόλων της αιώνιας ζωής αποτελούσε αρχαίο έθιμο των Κινέζων, των Αιγυπτίων και των Εβραίων. Μάλιστα οι ειδωλολάτρες είχαν και τα δέντρα ως αντικείμενα λατρείας. Οι Σκανδιναβοί την Πρωτοχρονιά διακοσμούσαν το σπίτι και τον αχυρώνα με αειθαλή φυτά για να μην πλησιάζει ο διάβολος, ενώ κατά την περίοδο των Χριστουγέννων συνήθιζαν να στήνουν ένα δέντρο για τα πουλιά. Ένα άλλο έθιμο που υπήρχε στη Γερμανία ήταν η τοποθέτηση στην είσοδο ή στο εσωτερικό του σπιτιού ενός χριστουγεννιάτικου δέντρου κατά τη διάρκεια των εορτών του χειμερινού ηλιοστασίου.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο των νεότερων χρόνων έλκει την καταγωγή του από τη Γερμανία. Σε ένα λαϊκό μεσαιωνικό δράμα για τον Αδάμ και την Εύα, κυρίαρχη θέση στο σκηνικό κατείχε ένα έλατο διακοσμημένο με μήλα (το δέντρο του Παραδείσου) που συμβόλιζε τον Κήπο της Εδέμ. Αρχικά κρεμούσαν πάνω τους λεπτά μπισκότα που συμβόλιζαν την όστια, τον άζυμο άρτο της μετάληψης των Καθολικών, χριστιανικό σύμβολο της σωτηρίας. Αργότερα τα μπισκότα αντικαταστάθηκαν από μπισκότα σε διάφορα σχήματα ενώ προστέθηκαν συχνά και κεριά που συμβόλιζαν τον Χριστό. Στο ίδιο δωμάτιο με το δέντρο υπήρχε κατά την περίοδο των Χριστουγέννων μια τριγωνική ξύλινη κατασκευή με ράφια, πάνω στην οποία τοποθετούσαν χριστουγεννιάτικα ειδώλια, κλαδιά, κεριά κι ένα αστέρι, η λεγόμενη «πυραμίδα των Χριστουγέννων».
Τον 16ο αιώνα “συγχωνεύθηκαν” το «δέντρο του Παραδείσου» και η «πυραμίδα των Χριστουγέννων» και έτσι προέκυψε το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ως τον 18ο αιώνα το χριστουγεννιάτικο δέντρο είχε διαδοθεί ευρέως στους Γερμανούς Λουθηρανούς αλλά το έθιμο καθιερώθηκε τον 19ο αιώνα. Στη Βόρεια Αμερική τα χριστουγεννιάτικα δέντρα εισήχθησαν από Γερμανούς αποίκους τον 17ο αιώνα, ωστόσο έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή κατά τον 19ο αιώνα. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπου είχε διαδοθεί ευρέως το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου ήταν η Αυστρία, η Πολωνία, η Ελβετία και η Ολλανδία. Τον 19ο και τον 20ο αιώνα Αμερικανοί ιεραπόστολοι εισήγαγαν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα στην Κίνα και την Ιαπωνία.
Πότε ήρθε όμως το χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Ελλάδα; Ο Δημήτριος Λουκάτος γράφει σχετικά: «Πριν από το 1833 κανείς στην Ελλάδα δεν ήξερε το λεγόμενο χριστουγεννιάτικο δέντρο… Το πρωτόστησαν στα ανάκτορα του Όθωνα οι Βαυαροί πρώτα στο Ναύπλιο κι ύστερα στην Αθήνα. Είναι γερμανικό και σκανδιναβικό έθιμο κι από εκείνους τους λαούς το έμαθαν οι άλλες χώρες. Ακόμα κι η Αγγλία το πρωτογνώρισε την ίδια εποχή μ’ εμάς όταν το έστησε στα ανάκτορα της το 1839 ο βασιλικός σύζυγος της Βικτωρίας, Αλβέρτος. Βέβαια στους ευρωπαϊκούς λαούς κυκλοφόρησε γρήγορα το έθιμο ενώ σ’ εμάς μόνο ύστερ’ από τον πόλεμο του 1940 εκλαϊκεύτηκε». Πάντως σε ελληνικό σπίτι στήθηκε για πρώτη φορά χριστουγεννιάτικο δέντρο στις 24 Δεκεμβρίου 1843 στο αρχοντικό του Ναξιώτη Ιωάννη Παπαρρηγόπουλου γενικού Πρόξενου της Ρωσίας στην Αθήνα. Το δέντρο, έλατο που ξεπερνούσε σε ύψος τα δύο μέρα, ήταν στολισμένο με κεράκια και στολίδια. Όπως ήταν φυσικό το δέντρο προκάλεσε μεγάλη εντύπωση και περιέργεια στους Αθηναίους και τις Αθηναίες που έσπευσαν στην οδό Κυδαθηναίων της Πλάκας, εκεί βρισκόταν το σπίτι του Παπαρρηγόπουλου, για να το θαυμάσουν.
Πάντως όπως γράφει και ο Δ. Λουκάτος, η χρήση πράσινων φυτών ιδίως την Πρωτοχρονιά δεν είναι κάτι καινούργιο για την Ευρώπη. «Το συνήθιζαν στις Καλένδες τους οι Ρωμαίοι που κρεμούσαν από τις πόρτες και τα παράθυρα δάφνες και μυρτιές ή κλαδιά από άλλα δέντρα και θάμνους (όπως έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες στις δικές τους γιορτές), έφτιαχναν στεφάνια από λουλούδια και τα κρεμούσαν κι αυτά και, το σπουδαιότερο, έβαζαν μέσα στα κλαδιά γιορταστικά φαναράκια. Το έθιμο το συνέχισαν και στα βυζαντινά-ελληνικά χρόνια και ξέρουμε ότι ο κόσμος στόλιζε και τότε, το χάραμα της Πρωτοχρονιάς, τα σπίτια και τα μαγαζιά του με δάφνες, με κλαδιά από ελιά και στεφάνια».
Xmas: το ελληνικό στοιχείο στα… παγκόσμια Χριστούγεννα
Η συντομογραφία Xmas αντί για τη λέξη Christmas είναι γνωστή ακόμα και σ’ αυτούς που δεν γνωρίζουν αγγλικά. Ακόμα όμως και πολλοί απ’ όσους γνωρίζουν άπταιστα αγγλικά αγνοούν ότι το Χ του Xmas δεν είναι το αγγλικό Χ (εξ) αλλά το ελληνικό Χ! Ας δούμε περισσότερες λεπτομέρειες. Η λέξη Christmas υπάρχει στο αγγλικό λεξιλόγιο πριν από τον 12ο αιώνα. Η λέξη Xmas σύμφωνα με το Merriam Webster χρονολογείται από το 1721. Σύμφωνα με τη Wikipedia η πρώτη εμφάνιση της λέξης Xmas γίνεται στο «History of St Edmund’s College, Old Hall», του Bernard Ward που δημοσιεύθηκε αρχικά το 1755. Η εκδοχή “Xtemmas” πρωτοεμφανίστηκε το 1551 ενώ ο τύπος “Xpes masse” εμφανίστηκε γύρω στο 1100. Ο Λιούις Κάρολ, συγγραφέας του έργου «Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» χρησιμοποίησε τον όρο Xmas το 1801 και ο λόρδος Βύρων το 1811. Από τα τέλη του 19ου αιώνα το Xmas επεκτάθηκε και σε άλλα αγγλόφωνα έθνη. Πώς προήλθε όμως η λέξη Xmas (προφέρεται συνήθως Έξμας); Το Χ όπως αναφέραμε προέρχεται από το ελληνικό γράμμα “Χ” το οποίο είναι το πρώτο της λέξης “Χριστός” που μεταφέρθηκε στα αγγλικά ως Christ. Το δε επίθημα -mas προέρχεται από τη λατινική λέξη της παλαιάς αγγλικής Mass (η κύρια ευχαριστηριακή λειτουργία σε πολλές μορφές του δυτικού Χριστιανισμού). Το ελληνικό Χ στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού χρησιμοποιούνταν από τους Χριστιανούς ως μυστικό σύμβολο για να δείξουν την πίστη τους και τη συμμετοχή τους στην Εκκλησία σε άλλους. Έτσι οι λέξεις Xmas και Christmas σημαίνουν το ίδιο πράγμα, τα Χριστούγεννα. Βέβαια η λέξη Xmas χρησιμοποιείται κυρίως σε διαφημίσεις, κάρτες κλπ. και όχι τόσο σε επίσημα έγγραφα.
Η ιστορία της χριστουγεννιάτικης γαλοπούλας
Η γαλοπούλα, συνήθως γεμιστή στον φούρνο, είναι συνδεδεμένη με τη γιορτή των Χριστουγέννων. Και η “χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα” όμως είναι ευρωπαϊκή συνήθεια, που αργότερα ήρθε και στην Ελλάδα. Οι Ευρωπαίοι έμαθαν το πτηνό αυτό μόλις το 1524, καθώς τότε “ήρθε” από το Μεξικό. Πρώτοι που εξέθρεψαν γαλοπούλες ήταν οι πλούσιοι, καθώς διατηρούσαν στα κτήματά τους ειδικά εκτροφεία για γαλοπούλες, που αποτελούσαν εκλεκτό έδεσμα για συμπόσια και γιορτές. Στη βενετοκρατούμενη τον 16ο αιώνα Κρήτη, φαίνεται ότι η γαλοπούλα είχε αρχίσει να γίνεται γνωστή, το ίδιο και στην Κύπρο. Οι άρχοντες συνήθιζαν να κρατούσαν για τον εαυτό τους την πιο παχιά γαλοπούλα, την οποία παραγέμιζαν με διάφορα μπαχαρικά. Τον 19ο αιώνα η ευρωπαϊκή αυτή συνήθεια πέρασε και στις αστικές περιοχές του ελλαδικού χώρου, κυρίως στην Αθήνα, αλλά και σε όσες είχαν δυτικές επιρροές (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη, Επτάνησα). Ο Κεφαλλονίτης Ανδρέας Λασκαράτος στο διήγημα του «Ιστορία ενός γαλόπουλου» (1886), σημειώνει ότι αρχοντικά σπίτια έτρεφαν ή αγόραζαν γάλους για τα Χριστούγεννα και ότι μεταπράτες έβγαζαν σε κλήρο καλοθρεμμένους γάλους γι’ αυτή τη μέρα.
Ο πολύς λαός πάντως στο παρελθόν συνήθιζε να τρώει τα Χριστούγεννα κότα ή κόκορα και, κυρίως, χοίρο τον οποίο έσφαζαν…τελετουργικά (“χοιροσφαγία”) και περνούσαν με το κρέας και το λίπος του όλη την εορταστική περίοδο. Με το πέρασμα των χρόνων οι αγοραστικές δυνατότητες του κόσμου αυξήθηκαν, το ίδιο και η εκτροφή της γαλοπούλας, που αποτέλεσε πλέον απαραίτητο χριστουγεννιάτικο έδεσμα σχεδόν σε κάθε σπίτι.
Τα κάλαντα
Τα κάλαντα είναι ευχετικά τραγούδια με θρησκευτικό περιεχόμενο που συνδέονται με ορισμένες χριστιανικές εορτές.
Αρχικά η λέξη κάλαντα σήμαινε μόνο τα τραγούδια που λέγονταν στις τρεις μεγάλες γιορτές του Δωδεκαήμερου (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Φώτα). Η λέξη κάλαντα έχει την εξής ετυμολογία: κάλαντα <μεσν: κάλανδα/κάλαντα “πρώτη μέρα του μήνα’’, κατ΄ επέκταση Πρωτοχρονιά” <καλάνδη/καλάνδα “η πρώτη μέρα του μήνα”, κυρίως στον πληθυντικό καλάνδαι/καλένδαι. Καλένδες ονόμαζαν οι Ρωμαίοι τις πέντε ή επτά πρώτες μέρες κάθε μήνα κατά το ημερολόγιό τους. Και επειδή οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν καλένδες, όταν κάτι αναβάλλεται επ’ αόριστον, λέμε ότι «παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες», που είναι πιο σωστό ή στις καλένδες.Τα κάλαντα έχουν την αφετηρία τους στον ρωμαϊκό εορτασμό των καλενδών του έτους, δηλαδή της Πρωτοχρονιάς (αρχικά την 1η Μαρτίου, αργότερα την 1η Ιανουαρίου), κατά τον οποίο ανταλλάσσονταν ευχές και δώρα. Ήδη ο Μιχαήλ Ψελλός (11ος αιώνας) σημείωνε σχετικά με την Πρωτοχρονιά: «τας γαρ καλάνδας οίδεν (γνώρισε) η Κωνσταντίνου (ενν. πόλις), προ των θυρών δε συρρεούσι μυρίο σκιρτώντες ηδύ και γελώντες αθρόον, ευάγγελον σκίρτημα τον παντός χρόνου, εύηχον οιώνισμα, κήρυγμα ξένον».
Μια μεταγενέστερη μαρτυρία για κάλαντα δίνει ο Ιωάννης Τζέτζης (12ος αιώνας) που αναφέρεται στους σύγχρονούς του “μηναγύρτες”, τους σημερινούς καλαντιστές: «οπόσοι περιτρέχουσι χώρας και προαπαιτούσι/και όσοι κατ΄ αρχίμηνον την Ιανουαρίου/και τη Χριστού γεννήσει δε και Φώτων την ημέρα/οπόσοι περιτρέχουσι τας θύρας προσαιτούντες/μετά ωδών ή επωδών ή λόγοις εγκωμίων…».
Τα κάλαντα κάθε εορτής παίρνουν, ανάλογα με το περιεχόμενο της, ξεχωριστή μορφή. Γενικά, στην αρχή αναγγέλλουν ή περιγράφουν το γεγονός που εορτάζει η Εκκλησία. Ακολουθούν, κυρίως στα κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς ευχές και έπαινοι για το σπίτι και τους ενοίκους του, ανάλογα με την ασχολία του νοικοκύρη, τα μέλη της οικογένειας κλπ. Οι καλαντιστές ολοκληρώνουν με στίχους αιτητικούς, με τους οποίους ζητούν συνήθως, πλούσια φιλοδωρήματα.
Σε ορισμένα μέρη, όπως δημοσιεύει το protothema.gr , εκτός από τα συνηθισμένα φιλοδωρήματα (γλυκά και χρήματα) προσφέρουν στους καλαντιστές λάδι ή διάφορα τοπικά προϊόντα. Οι καλαντιστές συνοδεύουν τα τραγούδια τους με μουσικά όργανα ή μεταλλικά τρίγωνα (παλαιότερα μικρά σήμαντρα). Από τα κάλαντα, άλλα είναι λαϊκά ή λαϊκόφωνα στιχουργήματα και άλλα λόγιες ή ημιλόγιες συνθέσεις (μερικές με βυζαντινή προέλευση), με μορφολογικά γνωρίσματα δημοτικών τραγουδιών. Τα κάλαντα και οι μελωδίες τους, που παλαιότερα μεταδίδονταν με τη προφορική παράδοση, έχουν πανελλήνια διάδοση με τοπικές παραλλαγές.
Για τα δαιμόνια του Δωδεκαήμερου , τους καλικάντζαρους δείτε σχετικό άρθρο μας στις 23/12/2016.
ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ σε όλες και όλους!
Πηγές: Δημήτριος Σ. Λουκάτος, “ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΙΟΡΤΩΝ”, Β΄ έκδοση, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΙΛΙΠΠΟΤΗ, 1984.
Γ. Α. ΜΕΓΑΣ, “ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ”, ΕΣΤΙΑ, 2007.
ΑΛΚΗ ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ – ΝΕΣΤΟΡΟΣ, “Οι 12 μήνες – ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ”, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ παιδεία
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΠΑΠΥΡΟΥΣ – ΛΑΡΟΥΣ – ΜΠΡΙΤΑΝΙΚΑ.
Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη Θεία γέννηση, να πω στ’ αρχοντικό σας. Χριστός γεννάται σήμερον, εν Βηθλεέμ τη πόλει, οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη. Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων, ο βασιλεύς των ουρανών, και ποιητής των όλων. Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι, το Δόξα εν υψίστοις, και τούτο άξιον εστί, η των ποιμένων πίστις. Εκ της Περσίας έρχονται, τρεις μάγοι με τα δώρα, άστρο λαμπρό τους οδηγεί, χωρίς να λείψει ώρα.
«Μέρες ηλιόλουστες και ανοιξιάτικες που θα διαρκέσουν μέχρι την Τρίτη των Χριστουγέννων», προβλέπει για τον καιρό τις ημέρες των γιορτών ο γνωστός μετεωρολόγος Παναγιώτης Γιαννόπουλος, μιλώντας στο newsit.gr.
Δίνοντας την πρόβλεψή του για τον καιρό ο Παναγιώτης Γιαννόπουλος εκτιμά ότι η θερμοκρασία «θα φτάσει, όπως και σήμερα, Σάββατο (23.12.23) τους 20 βαθμούς κελσίου, ενώ θα τους ξεπερνά σε περιοχές της Κρήτης, της Λακωνίας, της Αργολίδας, καθώς αναμένεται την παραμονή Χριστουγέννων ο υδράργυρος να φτάσει ακόμα και τους 22°C».
Όπως επισημαίνει, «μιλάμε προφανώς για θερμοκρασίες πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα».
Ειδικότερα, όπως τονίζει ο γνωστός μετεωρολόγος, «την παραμονή των Χριστουγέννων στην Αθήνα θα δούμε ακόμα και 20 βαθμούς κελσίου». Ο κ. Γιαννόπουλος τονίζει ότι «η κανονική τιμή για τελευταίο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου στην Αττική είναι στους 14 βαθμούς και τώρα στην πρωτεύουσα είμαστε 6 βαθμούς πάνω από τα κανονικά, αλλά και σε όλη τη χώρα έχει αντίστοιχες θερμοκρασίες. Π.χ. και στην βόρεια Ελλάδα θα έχει 17°C».
Ωστόσο, όπως εξηγεί «υπάρχει μια ψύχρα το πρωί σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές και αύριο, Κυριακή σε τμήματα της δυτικής Μακεδονίας και ημιορεινά της κεντρικής Στερεάς και της Θεσσαλίας το ξημέρωμα ο υδράργυρος θα φτάσει και υπό το μηδέν αλλά το μεσημέρι φτάνει και περισσότερο από 20°C».
«Χριστούγεννα από το μέλλον»
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννόπουλο, σήμερα οι υψηλότερες θερμοκρασίες καταγράφηκαν στην Στυλίδα Φθιώτιδας 22°C,, στην Ελευσίνα 21°C, στα Χανιά 21°C, στο Ηράκλειο 21°C και στο Γύθειο 21°C.
Την παραμονή των Χριστουγέννων αναμένεται ο υδράργυρος να φτάσει πάνω από 20 βαθμούς στις ίδιες περιοχές και ειδικότερα σε τμήματα της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας, στην ανατολική Πελοπόννησο, στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα.
Όσον αφορά στους ανέμους «θα είναι ασθενείς, δεν φτάνουν ούτε τα 5 μποφόρ. Από τα Χριστούγεννα και κυρίως από την Τρίτη θα γυρίσουν οι άνεμοι σε νοτιάδες, με αποτέλεσμα να πέσει η θερμοκρασία το πολύ 2 βαθμούς. Μπορεί να βρέξει λίγο στο ανατολικό Αιγαίο».
Ο γνωστός μετεωρολόγος αναφέρει, μιλώντας στο newsit.gr, ότι «δεν φαίνεται αλλαγή του καιρού μέχρι να τελειώσει ο χρόνος. Μιλάμε για σκηνικό “Χριστούγεννα από το μέλλον”», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Μάλιστα, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι είναι «πρώτη φορά που εμείς οι μετεωρολόγοι δεν ασχολούμαστε με τον καιρό. Συνήθως τις προηγούμενες χρονιές βλέπαμε τί καιρό θα είχε στην έξοδο των εκδρομέων, πώς θα γυρίσουν οι ταξιδιώτες, τί καιρό θα βρουν εκεί που θα πάνε, αν θα χιονίσει, αν θα βρέξει στους χριστουγεννιάτικους προορισμούς που θα επιλέξουν και τί να προμηθευτούν για ένα ασφαλές ταξίδι».
Βρήκε στο δρόμο τσαντάκι που περιείχει το χρηματικό ποσό των 7.000 ευρώ και χωρίς δεύτερη σκέψη μπήκε στη διαδικασία να το παραδώσει στην Αστυνομία, ενώ όταν είδε το όνομα του κατόχου, αντελήφθη πως επρόκειτο για πελάτη του.
Ο λόγος για τον κ. Δημήτρη Γραμματικόπουλο, ο οποίος διατηρεί συνεργείο αυτοκινήτων στην πόλη. «Πήγαινα το πρωί της Πέμπτης με το μηχανάκι και τον πατέρα μου σε μια δουλειά, όταν στην οδό Ανθείας στα Ζαρουχλέικα, είδαμε στο δρόμο πεταμένο ένα πορτοφόλι. Το πήραμε και γυρίσαμε στο σπίτι για να ετοιμαστούμε να κατεβούμε στην αστυνομία και να το παραδώσουμε. Εκτός από το μεγάλο χρηματικό ποσό των 7.000 ευρώ που περιείχε, είχε κάρτες και την ταυτότητα του κατόχου του. Όταν είδα το όνομα, διαπίστωσα οτι επρόκειτο για άνθρωπο με τον οποίο έχω συνεργαστεί και τον γνωρίζω προσωπικά. Τον πήρα τηλέφωνο και κατάλαβα αμέσως την απελπισία του. Του είπα, έλα από το μαγαζί που έχω να σου κάνω ένα δώρο και εκεί κατάλαβε τι είχε συμβεί», δήλωσε.
Οπως αναφέρει ο κ. Γραμματικόπουλος «Και 20 ή 50 ευρώ να περιείχε το πορτοφόλι θα το παρέδιδα χωρίς δεύτερη σκέψη. Να είμαστε άνθρωποι. Δυστυχώς έχουμε χάσει την ανθρωπιά μας. Τα χρήματα που βρήκα, προορίζονταν για να πληρωθούν υποχρεώσεις προς προμηθευτές. Φανταστείτε τι χρέος θα είχε δημιουργηθεί στον συνάνθρωπό μου, αν δεν του είχαν επιστραφεί».
Η πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Ευαγγελία Τζαμπάζη, στην ανακοίνωσή της, απευθύνει δημόσια έκκληση να βρεθούν οι δράστες ενώ όπως αναφέρει η κλοπή έγινε κάτω από το σπίτι της σήμερα στις 3:00 το μεσημέρι, στην Καλαμαριά Θεσσαλονίκης.
Σύμφωνα με την κ. Τζαμπάζη, το συγκεκριμένο ηλεκτροκίνητο αναπηρικό αμαξίδιο κοστίζει 6.000 ευρώ.
Ο άτυχος πυροσβέστης είχε τελειώσει την υπηρεσία του και επέστρεφε σπίτι του, στα Γιάννενα. Κάτω από συνθήκες που για την ώρα δεν έχουν αποσαφηνιστεί, σημειώθηκε τροχαίο που του στοίχισε τη ζωή. Όταν το αυτοκίνητό του, συγκρούστηκε με άλλο ΙΧ, από το οποίο απεγκλωβίστηκαν τραυματισμένα τρία άτομα.
Στο πένθος βυθίστηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία Ιωαννίνων από τον άδικο χαμό 45χρονου πυροσβέστη που το πρωί έχασε την ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα. Ο 45χρονος τελείωσε τη βάρδια του στην Κόνιτσα και επέστρεφε στο σπίτι του όταν κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στην περιοχή Βίγλα το αυτοκίνητο του συγκρούστηκε πλαγιο-μετωπικα με άλλο ΙΧ.
Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, οι πυροσβέστες απεγκλώβισαν τον συνάδελφο τους δυστυχώς νεκρό, ενώ από το δεύτερο αυτοκίνητο τραυματίστηκαν οι τρείς επιβαίνοντες και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο.
Η ανακοίνωση της αστυνομίας για το τροχαίο δυστύχημα στα Γιάννενα: «Σήμερα (23-12-2023) το πρωί στο 43ο χλμ. της Εθνικής Οδού Ιωαννίνων-Κοζάνης Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο, που οδηγούσε 45χρονος ημεδαπός, συγκρούστηκε με Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο που οδηγούσε 46χρονος και επέβαιναν ακόμη δύο άτομα, με αποτέλεσμα τον θανάσιμο τραυματισμό του 45χρονου και τον τραυματισμό των υπολοίπων. Προανάκριση για τις συνθήκες του δυστυχήματος ενεργείται από το Αστυνομικό Τμήμα Πωγωνίου».
Για εκδικητική πορνογραφία με ανάρτηση υλικού σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης και παραβίαση προσωπικών δεδομένων, συνελήφθη στη Θεσσαλονίκη από αστυνομικούς της υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Καστοριάς, ένας 47χρονος που δημοσίευσε στο προφίλ που διατηρεί σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, συνολικά 109 φωτογραφίες μίας 44χρονης, σε πολλές εκ των οποίων ήταν γυμνή. Η δημοσίευση των φωτογραφιών έγινε, σύμφωνα με τη δικογραφία που συστάθηκε εναντίον του, χωρίς τη θέληση της 44χρονης, ενώ συνοδευόταν και από υβριστικό περιεχόμενο στο πλαίσιο της γενετήσιας ζωής της.
Ο 44χρονος που συνελήφθη σε ξενοδοχείο στη Θεσσαλονίκη, κατά τη διαδικασία σύλληψής του, ανέφερε ότι νωρίτερα είχε προβεί στην κατάποση άγνωστης ποσότητας φυτοφαρμάκων, με αποτέλεσμα να καταστεί αναγκαία η διακομιδή του με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο Γενικό Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, όπου και φρουρείται.
Σε βάρος του 47χρονου σχηματίσθηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα για τα αδικήματα της εκδικητικής πορνογραφίας, με ανάρτηση υλικού με μέσο κοινωνικής δικτύωσης, παραβίασης προσωπικών δεδομένων, προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας και συκοφαντικής δυσφήμισης, που έλαβαν χώρα το χρονικό διάστημα από 18-12-2023 έως της 21-12-2023, σε βάρος 44χρονης. Επιπλέον, όπως διαπιστώθηκε, σε βάρος του εκκρεμούσαν συνολικά πέντε αποφάσεις των τριμελών Πλημμελειοδικείων Καβάλας, Πρέβεζας, Κατερίνης, Ξάνθης και Έδεσσας, με τις οποίες καταδικάστηκε σε συνολική ποινή φυλάκισης πέντε ετών και τεσσάρων μηνών, καθώς και σε χρηματική ποινή 1.500 ευρώ, για απάτες.
Προανάκριση για την υπόθεση διενεργήθηκε από το τμήμα Ασφάλειας της υποδιεύθυνσης Ασφάλειας Καστοριάς.
Οι γονείς καταγγέλλουν τους υπεύθυνους του μπαρ στο Γκάζι πως όχι μόνο αθέτησαν τη συμφωνία που είχαν κάνει με το Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων, αλλά έφτασαν στο σημείο να σερβίρουν νοθευμένα ποτά στα παιδιά τους. Αυτό όπως υποστηρίζει πατέρας μαθητή, είχε σαν αποτέλεσμα να μεταφερθούν πέντε ανήλικοι σε νοσοκομείο για πλύση στομάχου. Ευτυχώς δεν υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή κανενός.
Ο πατέρας ενός από τους μαθητές μίλησε στο «Ακόμα Δεν Είδες Τίποτα» για το τι συνέβη. «Την Πέμπτη κι ενώ είχαμε κανονίσει σαν Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων να πάνε τα παιδιά μας να κάνουν το χριστουγεννιάτικό τους πάρτι και είχαμε συμφωνήσει με ένα μαγαζί να πάνε να διασκεδάσουν και να περάσουν καλά, δώσαμε στο συγκεκριμένο μαγαζί 200 ευρώ που θα τους έδιναν μόνο μπύρες χωρίς αλκοόλ, ένα κρασί με πολύ χαμηλό αλκοόλ και σανγκρία, σε περίπτωση που ζητούσαν κάτι.
Κάποια από αυτά τα παιδιά επειδή είναι Α’ Λυκείου και θέλουν να είναι λίγο ανεξάρτητα, λίγο από όλα, αφήσαμε εμείς οι γονείς να μπορούν να πάρουν ένα ταξί για να μπορούν να γυρίσουν πίσω στα σπίτια τους», είπε αρχικά και συνέχισε λέγοντας:
«Αντί αυτού, τα παιδιά κάπως ξεψάρωσαν και άρχισαν και παράγγελναν μπουκάλια ουίσκι, βότκα, με αποτέλεσμα από τα 22 παιδιά που πήγαν στο πάρτι το συγκεκριμένο, γύρω στις 02.00 η ώρα τα ξημερώματα, 5 από αυτά τα παιδιά βρέθηκαν στο νοσοκομείο Παίδων όπου τους έγιναν πλύσεις στομάχου. Από τους γιατρούς διαπιστώσαμε ότι τα ποτά ήταν ‘μπόμπες’ με αποτέλεσμα ότι είχαν προβλήματα».
Το 2023 μας αποχαιρετά σε λίγες ημέρες, αφήνοντας πίσω του μία πικρή γεύση. Η χρονιά ήταν δύσκολη και σημαδεύτηκε από τραγικά γεγονότα, απώλειες ανθρώπων, ζώων και περιουσιών.
