Τον τελευταίο καιρό έχουν προγραμματιστεί κάποιες αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο, το οποίο παραμένει αμετάβλητο σχεδόν 80 χρόνια. Είναι λοιπόν λογικό να απαιτούνται προσαρμογές στις σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες.
Ωστόσο δημιουργήθηκε μία αναστάτωση σχετικά με το ποιες μπορεί να είναι αυτές οι αλλαγές και πόσο επηρεάζουν τους κληρονόμους. Ας ξεκινήσουμε από τις ιδιόγραφες διαθήκες, οι οποίες έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία, διότι η σύνταξή τους είναι ανέξοδη και μπορεί να γίνει χωρίς να λάβει γνώση τρίτο πρόσωπο ενώ αποτελούν μέχρι σήμερα τον πλέον συνήθη τύπο διαθήκης. Δεν καταργούνται λοιπόν αυτές αλλά διατηρούνται με αυστηρότερες προϋποθέσεις.
Εξετάζεται δηλαδή η υποχρεωτική τους κατάθεση σε συμβολαιογράφο, ώστε να εξασφαλίζεται η γνησιότητά τους. Υπάρχει δε η περίπτωση στην δημοσίευσή της να απαιτείται εφεξής η ενίσχυση της γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης. Μην ξεχνάμε ότι πολλές φορές οι ιδιόγραφες διαθήκες, μέχρι σήμερα, αποτελούν σημείο έριδας για τους κληρονόμους, δεδομένου ότι αμφισβητείται η γνησιότητά τους, με αποτέλεσμα πολύχρονους δικαστικούς αγώνες μεταξύ των οικογενειών.
Ένα άλλο πολύ μεγάλο θέμα, το οποίο σε πολλές χώρες της Ευρώπης έχει επιλυθεί είναι η αναγνώριση των κληρονομικών δικαιωμάτων σε συντρόφους ζωής, ακόμα και αν δεν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης. Η κληρονομική αυτή σύμβαση θα έχει τη μορφή συμβολαίου και θα προστατεύει ανθρώπους που δεν έχουν κανένα νομικό δεσμό με τον διαθέτη αλλά ηθικά και ψυχικά είναι μαζί του. Τέλος εξετάζεται η παράταση της αποσβεστικής προθεσμίας αποποίησης δηλαδή του τετραμήνου από την ημερομηνία θανάτου καθώς και η αλλαγή στην εξ αδιαθέτου διαδοχή και κυρίως στον περιορισμό κληρονομικού δικαιώματος υπερήλικων γονέων.
Όλες αυτές οι αλλαγές προσβλέπουν στην εξέλιξη του κληρονομικού δικαίου με βάση τις σύγχρονες κοινωνικές και οικογενειακές συνθήκες αλλά προσφέρουν και μεγαλύτερη ασφάλεια και διαφάνεια στις κληρονομικές σχέσεις. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται και η προστασία της πραγματικής βούλησης του διαθέτη ενώ μειώνεται ο κίνδυνος για πολυετείς δικαστικές διαμάχες.
Δικηγόρος Αθηνών — Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα πολιτικών επιστημών (Διακυβέρνηση και Δημόσιες Πολιτικές). Συνεχής παρουσία στην ελληνική τηλεόραση με αιχμή την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και το ιδιωτικό χρέος. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ.