Ο Νόμος 4738/2020 έφερε πράγματι μεγάλες αλλαγές στο τεράστιο πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους,αφού παρέχει τη δυνατότητα σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, να διευθετήσουν τις οφειλές τους καθολικά, είτε αυτές αφορούν οφειλές προς το Δημόσιο, είτε προς τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης, είτε προς ιδιώτες. Δίνει τη δυνατότητα δηλαδή σε οφειλέτες, με βάση την περιουσιακή και οικονομική τους κατάσταση, να ρυθμίσουν το σύνολο των οφειλών τους από όπου και αν προέρχονται, σε 240-420 μηνιαίες δόσεις.
Λειτουργεί μέσω ψηφιακής πλατφόρμας και τάσσει φυσικά συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο είναι δυνατό να οδηγήσει σε αναστολή των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης κινητών και ακινήτων, που ενδεχομένως θα επιβάλλονταν στον οφειλέτη, για το χρονικό διάστημα από την οριστικοποίηση της αίτησης μέχρι και την πρόταση εξυγίανσης. Ωστόσο η ως άνω αυτοδίκαιη αναστολή δεν είναι γενική αλλά εξαρτάται από το χρονικό διάστημα, που διαρκεί η διαδικασία της υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Από το 2020, έτος κατά το οποίο λειτούργησε ο εξωδικαστικός μηχανισμός έχουν επέλθει αρκετές βελτιώσεις, οι οποίες έχουν οδηγήσει περισσότερους οφειλέτες σε ρυθμίσεις, με αποτέλεσμα να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του μηχανισμού και να ενισχυθεί η προστασία των ευάλωτων οφειλετών, γεγονός που δεν προέβλεπε από την έναρξη λειτουργίας του ο μηχανισμός.
Συγκεκριμένα διπλασιάστηκαν τα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια ενώ πλέον υποχρεώθηκαν οι εταιρείες διαχείρισης των οφειλών να απαντούν, αιτιολογώντας την ενδεχόμενη άρνησή τους στην υπαγωγή του οφειλέτη. Επίσης έγινε υποχρεωτική η αποδοχή των προτάσεων για τους ευάλωτους οφειλέτες, ενισχύοντας την προστασία τους ενώ προβλέφθηκε ένα επιπλέον κούρεμα, έως και 28%, μειώνοντας τη συνολική οφειλή. Σημαντική και η μείωση του επιτοκίου, στο 3% για τα πρώτα τρία έτη ενώ προβλέφθηκαν μέτρα για τα άτομα με αναπηρία, τα οποία και εξισώθηκαν με τους ευάλωτους οφειλέτες.
Πριν από λίγο καιρό ανακοινώθηκαν από τον καθ’ ύλην Υπουργό νέες σημαντικές τροποποιήσεις προς όφελος των οφειλετών και συγκεκριμένα νέα αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων για υποχρεωτική αποδοχή της ρύθμισης, με σκοπό την όλο και μεγαλύτερη υπαγωγή οφειλετών στον μηχανισμό ρύθμισης. Εξαιρετικά σημαντική και η υποχρεωτική πρόταση ρύθμισης πριν τον πλειστηριασμό, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από τη διενέργειά του, εφόσον ο οφειλέτης έχει προχωρήσει σε εγγραφή στην πλατφόρμα ενημέρωσης.
Τέλος καταργείται η προθεσμία για την ένταξη των ευάλωτων οφειλετών στην προστασία και συγκεκριμένα η προθεσμία των 60 ημερών για την ένταξη του ευάλωτου οφειλέτη στο πρόγραμμα της συνεισφοράς του Δημοσίου. Το πιο πιθανό είναι μέσα στον Μάρτιο ότι θα ψηφιστούν οι νέες τροποποιήσεις και θα ξεκινήσει η εφαρμογή τους.
Είναι γεγονός ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός με τις τροποποιήσεις του, έχει οδηγήσει μέχρι τον Ιανουάριο 2025, σε 30.515 ρυθμίσεις , με το συνολικό ύψος των ρυθμισμένων οφειλών να φτάνει και να ξεπερνά τα 10,01 δις ευρώ. Αναμφίβολα έχει οδηγήσει στην καλύτερη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους και θεωρείται ίσως η μόνη λύση για την αποφυγή κατασχέσεων και πλειστηριασμών.Η διαδικασία διεξάγεται από εξειδικευμένα δικηγορικά και λογιστικάγραφεία.
Δικηγόρος Αθηνών — Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα πολιτικών επιστημών (Διακυβέρνηση και Δημόσιες Πολιτικές). Συνεχής παρουσία στην ελληνική τηλεόραση με αιχμή την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και το ιδιωτικό χρέος. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ.