Τραγικός θάνατος δημοσιογράφου προστίθεται στον μακρύ κατάλογο θυμάτων της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η 27χρονη Viktoriia Roshchyna, γνωστή για την αφοσίωσή της στην ερευνητική δημοσιογραφία, έχασε τη ζωή της κάτω από φρικιαστικές συνθήκες, μετά τη σύλληψή της από τις ρωσικές αρχές το καλοκαίρι του 2023 κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, η Roshchyna, η οποία πραγματοποίησε 4 επαγγελματικά ταξίδια σε ρωσικά κατεχόμενα εδάφη, ήταν η μόνη Ουκρανή δημοσιογράφος που διέσχιζε τακτικά τη γραμμή του μετώπου, αψηφώντας τον κίνδυνο. Στόχος της ήταν να σπάσει την «σιωπή» που επέβαλε η Ρωσία στις εμπόλεμες ζώνες.
Οι πληροφορίες για τις συνθήκες κράτησής της είναι περιορισμένες.
Κατά την αιχμαλωσία της, δεν της απαγγέλθηκαν κατηγορίες και ενώ δεν είχε και δικηγόρο. Η μόνη της επικοινωνία με τον έξω κόσμο ήταν ένα τηλεφώνημα 4 λεπτών στους γονείς της, έναν χρόνο μετά τη σύλληψή της.
Πολλαπλά σημάδια βασανιστηρίων
Η προκαταρκτική ιατροδικαστική έκθεση κάνει λόγο για πολλαπλά σημάδια βασανιστηρίων: εγκαύματα από ηλεκτροσόκ στα κάτω άκρα, εκδορές στο κεφάλι και το σώμα, καθώς και σπασμένο πλευρό. Τα μαλλιά της, που συνήθιζε να διατηρεί μακριά και βαμμένα ξανθά, είχαν ξυριστεί.
Ανατριχιαστική λεπτομέρεια αποτελεί το γεγονός ότι από τη σορό της έλειπαν ο εγκέφαλος, τα μάτια και ο λάρυγγας, όταν αυτή επεστράφη στις 14 Φεβρουαρίου κατά τη διάρκεια ανταλλαγής σορών. Το υοειδές οστό στον λαιμό της ήταν επίσης σπασμένο – τραύμα που συνδέεται συχνά με στραγγαλισμό.
Η Roshchyna είχε εντοπίσει τη δράση ρωσικών υπηρεσιών σε λεγόμενους «μαύρους χώρους» – υπόγεια και βιομηχανικά κτίρια όπου, σύμφωνα με μαρτυρίες, εφαρμόζονταν συστηματικά βασανιστήρια. Η ίδια είχε καταρτίσει λίστα με πρόσωπα της FSB που εμπλέκονταν στις επιχειρήσεις αυτές.
Παρά την προηγούμενη σύλληψή της το 2022, δεν εγκατέλειψε το ρεπορτάζ και συνέχισε μεθοδικά την αποκαλυπτική της εργασία, χρησιμοποιώντας πολλαπλές συσκευές και τεχνικές ψηφιακής αυτοπροστασίας.
Σύμφωνα με μαρτυρία συγκρατούμενής της, η Roshchyna κρατούνταν στη Μελιτόπολη, σε εγκατάσταση γνωστή ως «το γκαράζ». Εκεί, φέρεται να υπέστη ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ, και τραυματισμούς με μαχαίρι.
Οι σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις ήταν σοβαρές: το βάρος της μειώθηκε δραματικά, σταμάτησε να σιτίζεται και ήταν ανίκανη να κινηθεί χωρίς βοήθεια.
Τον Ιούνιο μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο και στις 19 Σεπτεμβρίου, αξιωματούχος της ρωσικής στρατιωτικής αστυνομίας ενημέρωσε την οικογένειά της ότι είχε αποβιώσει.
Η σορός της αναγνωρίστηκε με δυσκολία λόγω της κατάστασης αποσύνθεσης, όμως έφερε ετικέτα με το όνομά της και ταυτοποιήθηκε μέσω DNA.
Η δολοφονία της Roshchyna δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Ο Guardian αναφέρει πως δεκάδες δημοσιογράφοι έχουν απαχθεί και κρατούνται χωρίς κατηγορίες, ενώ υπάρχουν υπόνοιες για εγκλήματα πολέμου.
Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα καταγγέλλουν περισσότερες από 150 επιθέσεις κατά δημοσιογράφων από το 2022.