Ο μαύρος καπνός που αναδύθηκε το βράδυ της Τετάρτης από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα σκόρπισε την απογοήτευση στους χιλιάδες πιστούς που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. Η πρώτη ημέρα του κονκλαβίου ολοκληρώθηκε χωρίς την εκλογή νέου Πάπα, καθώς οι 133 καρδινάλιοι που συμμετέχουν στη μυστική διαδικασία δεν κατέληξαν σε συμφωνία.
Το κονκλάβιο ξεκίνησε με τη φράση «Extra omnes», λίγο πριν τις 19:00 ώρα Ελλάδος, σηματοδοτώντας τη στιγμή που οι πόρτες της Καπέλα Σιστίνα έκλεισαν για τον έξω κόσμο. Οι καρδινάλιοι έδωσαν όρκους και ξεκίνησαν τη μυστική ψηφοφορία, η οποία κράτησε περισσότερες από δύο ώρες. Στις 20:00, ο πρώτος καπνός εμφανίστηκε – μαύρος, υποδεικνύοντας πως δεν έχει ακόμα εκλεγεί νέος Πάπας.
Η διαδικασία προβλέπει πως οι εκλέκτορες θα συνεχίσουν με τέσσερις ακόμα ψηφοφορίες την Πέμπτη – δύο το πρωί και δύο το απόγευμα. Η αύξηση των πιθανοτήτων εκλογής παρατηρείται παραδοσιακά τη δεύτερη ημέρα. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Πάπας Βενέδικτος εξελέγη στην τέταρτη ψηφοφορία το 2005, ενώ ο Πάπας Φραγκίσκος στην πέμπτη, το 2013.
Περισσότεροι από 45.000 προσκυνητές βρίσκονταν στην πλατεία και παρακολουθούσαν με αγωνία την καμινάδα, περιμένοντας τον λευκό καπνό που σηματοδοτεί την εκλογή. Οι ταράτσες και τα παράθυρα γύρω από την πλατεία είχαν γεμίσει, ενώ ολόκληρος ο κόσμος είχε στραμμένα τα βλέμματά του στο Βατικανό.
Η μυστική φύση της διαδικασίας καθιστά τον καπνό μοναδικό μέσο ενημέρωσης: μαύρος για αποτυχία, λευκός για εκλογή. Αν η συμφωνία επιτευχθεί, ο νεοεκλεγείς Ποντίφικας παρουσιάζεται στο μπαλκόνι μέσα σε μία ώρα με τη γνωστή φράση: «Habemus Papam».
Η διαδικασία του κονκλαβίου, που ρυθμίζεται από το αποστολικό σύνταγμα “Universi Dominici Gregis”, μπορεί να διαρκέσει μέρες ή και εβδομάδες. Ιστορικά, έχει κρατήσει από μία μόλις ημέρα έως και… 1.006, ενώ από το 2013 θεωρείται πιθανό να κλείσει εντός των πρώτων 2-3 ημερών.
Κάθε ψηφοφορία διεξάγεται με αυστηρό τελετουργικό. Επιλέγονται εννέα καρδινάλιοι που λειτουργούν ως ελεγκτές, ψηφολέκτες και αναθεωρητές. Κάθε καρδινάλιος γράφει το όνομα της επιλογής του πάνω σε ένα χαρτί που περιλαμβάνει τη φράση: “Eligo in Summum Pontificem”. Οι ψήφοι καταμετρώνται και καίγονται, παράγοντας το χαρακτηριστικό καπνό.
Όλα τα βλέμματα, λοιπόν, στρέφονται στην αυριανή μέρα. Αν οι κάλπες συνεχίσουν να βγάζουν μαύρο καπνό, η αγωνία των πιστών θα παραταθεί. Αν, όμως, ο καπνός γίνει λευκός, η φράση “Έχουμε Πάπα” θα ακουστεί ξανά στην καρδιά της Καθολικής Εκκλησίας.