Πανταχόθεν αντιδράσεις και προειδοποιήσεις συνεπειών για τη Βόρεια Μακεδονία εξακολουθεί και προκαλεί η πρόκληση της νέας προέδρου της γειτονικής χώρας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, η οποία ορκίστηκε στο όνομα της “Μακεδονίας” και όχι στη “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας” όπως προβλέπεται από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Πρόκληση που καταδίκασε σε έντονο ύφος, μετά το Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια παράνομη και ανεπίτρεπτη.
«Η προκλητική επιλογή της νέας Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας να παραβεί το επίσημο κείμενο του όρκου της και να αποκαλέσει τη χώρα της με διαφορετικό όνομα αποτελεί πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη» τόνισε σε ανάρτησή του λίγο πριν αναχωρήσει για την Άγκυρα ο Έλληνας πρωθυπουργός, προειδοποιώντας παράλληλα πως «δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Και επαναλαμβάνουμε ότι κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων».
Η ίδια η κ. Σιλιάνοφσκα, ωστόσο, παρά την ομοβροντία των ελληνικών και των ευρωπαϊκών αντιδράσεων επανάλαβε και σήμερα αμετανόητη εις διπλούν, την πρόκληση απαντώντας σε ανάρτηση της Σουηδίας με αναφορά στο όνομα «Μακεδονία» χωρίς προσδιορισμό, αλλά και με ανακοίνωση του Γραφείου τύπου της, επιμένοντας στη χρήση του ονόματος Μακεδονία προφορικά. «Στις δημόσιες εμφανίσεις της έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, ως πράξη προσωπικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες και σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές» ανέφερε η ανακοίνωση.
Στην ίδια ανακοίνωση, ωστόσο, διευκρινίζεται ότι το κείμενο της ορκωμοσίας το οποίο υπέγραψε η νέα Πρόεδρος κατά την ορκωμοσία της, ανέφερε το συνταγματικό όνομα της χώρας, δηλαδή Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. «Το επίσημο κείμενο του όρκου, όπως αυτό ετοιμάστηκε από τις υπηρεσίες της Βουλής, υπογράφηκε με τη συνταγματική ονομασία της χώρας, όπως ορίζει το Σύνταγμα» διευκρίνηση που έσπευσε να απαντήσει και στα εσωτερικά πυρά που δέχεται η νεοεκλεγείσα πρόεδρος. Άλλωστε ακόμη και η απερχόμενη ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας έσπευσε να πάρει σαφείς αποστάσεις από την πρόκληση, δηλώνοντας τη δέσμευση της χώρας έναντι των διεθνών υποχρεώσεων. «Καλούμε σε επαγρύπνηση όλα τα πολιτικά μέρη, ειδικά τους εκλεγμένους αξιωματούχους. Η διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας αποτελεί στρατηγικό συμφέρον και εγγύηση για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και σταθερότητα» υπενθύμισε με δήλωση που εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών της γειτονικής χώρας.
Στο ίδιο κλίμα και με σαφή ενόχληση, πυρά εναντίον της νέας προέδρου εκτόξευσε και ο υπηρεσιακός υπουργός Δικαιοσύνης, Κρέναρ Λόγκα, τονίζοντας πως η ορκωμοσία είναι άκυρη μετά την επιλογή της νέας προέδρου να απορρίψει το συνταγματικό όνομα της χώρας. Μάιστα ο ίδιος έδειξε και το δρόμο της επίλυση τους θέματος που ανέκυψε «Είτε να υπάρξει επανάληψη της διαδικασίας, είτε να αναλάβει χρέη προέδρου ο Γιόβαν Μιτρέφσκι, ο οποίος σήμερα είναι πρόεδρος της Βουλής της Βόρειας Μακεδονίας» όπως επεσήμανε ο κ. Λόγκα.
Από την πρώτη στιγμή είχαν καταγραφεί οι αντιδράσεις και η δυσαρέσκεια όχι μόνο της Αθήνας αλλά και των θεσμών της Ε.Ε καθώς η συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ενταξιακής πορείας της Βόρειας Μακεδονίας. Ξεκάθαρη ήταν η τοποθέτηση του εκπροσώπου της Κομισιόν για την εξωτερική Πολιτική, Πίτερ Στάνο, υπενθυμίζοντας πως «Το τι αναμένεται από τη Βόρεια Μακεδονία διατυπώνεται ξεκάθαρα στην τελευταία έκθεση προόδου για τη διεύρυνση, το περασμένο φθινόπωρο.
Και αυτή η έκθεση λέει ότι στην περιφερειακή συνεργασία η χώρα πρέπει να διατηρεί καλές σχέσεις με τις άλλες χώρες και να συνεχίζει να εκπληρώνει τις δεσμεύσεις της στις περιφερειακές πρωτοβουλίες, οι υφιστάμενες διμερείς συμφωνίες πρέπει να εφαρμόζονται καλή τη πίστει από όλα τα μέρη, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας και στη συμφωνία Φιλίας και Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας με τη Βουλγαρία, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοκόλλων της. Αυτές είναι οι προσδοκίες της ΕΕ. Στο σημείο που βρισκόμαστε τώρα έχουν μια ευκαρία να πείσουν τους πάντες στην ΕΕ ότι δεσμεύονται στο ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας τους και ότι θα κάνουν το καλύτερο δυνατό για να προχωρήσουν από την πλευρά τους στο θέμα της ένταξης» παρατήρησε ο κ. Στάνο.
Νωρίτερα, τις δεσμεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας υπενθύμισε και η διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ αναφέροντας σε ανακοίνωσή της ότι «Η ΕΕ υπενθυμίζει τη σημασία του πλήρους σεβασμού των υφιστάμενων, νομικά δεσμευτικών συμφωνιών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα».
Αντιδράσεις και διαφωνίες για την πρόκληση Σιλιάνοφσκα καταγράφηκαν και από το μεγαλύτερο αλβανικό κόμμα της αντιπολίτευσης που μιλά για καταπάτηση του συντάγματος της χώρας. «Λυπούμαστε για την ομιλία της Σιλιάνοφσκα-Ντάβκοβα. Με την πρώτη της κιόλας φράση καταπάτησε το Σύνταγμα, μην αναφέροντας τη λέξη ούτε Δημοκρατία, ούτε την ονομασία Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, με όλες τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει κάτι τέτοιο» ανέφερε ο βουλευτής του κόμματος, Άρμπερ Αντεμι.
Καταδικαστική κατά της Σιλιάνοφσκα ήταν και η Βουλγαρία, δια του προέδρου της Ρούμεν Ράντεφ, ο οποίος δήλωσε πως «η Βουλγαρία δεν αποδέχεται δηλώσεις και συμπεριφορές που παραβιάζουν τη Συνθήκη Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας του 2017 ή οποιαδήποτε άλλη συνθήκη που έχει υπογραφεί από τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Σεβασμός στη συμφωνία
Μήνυμα στη νέα πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας να σεβαστεί τη Συμφωνία των Πρεσπών έστειλε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ειδικότερα, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε πως οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν σταθερά προσηλωμένες στη Συμφωνία των Πρεσπών και στην ενσωμάτωση της Βόρειας Μακεδονίας στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Η τοποθέτηση του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου έγινε απαντώντας σε ερώτηση των Ελλήνων ανταποκριτών στην Ουάσιγκτον για το γεγονός ότι η νέα πρόεδρος παραβίασε τη Συμφωνία των Πρεσπών, αποκαλώντας τη χώρα «Μακεδονία» και όχι «Βόρεια Μακεδονία, όπως είναι το συνταγματικό της όνομα, κατά τη διάρκεια της τελετής για την ορκωμοσία της.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανάφερε ότι «καθώς σχηματίζεται νέα κυβέρνηση και επιλέγεται ένας νέος πρωθυπουργός, θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τη σημασία της τήρησης των διεθνών συμφωνιών και τα οφέλη της πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
