Σε κατάσταση αυξημένης ετοιμότητας βρίσκεται η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας, εντείνοντας τις ελεγκτικές της δράσεις ενόψει της εορταστικής περιόδου.
Ο επιχειρησιακός σχεδιασμός προβλέπει τη σαρωτική διενέργεια ελέγχων σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, ωστόσο το «μικροσκόπιο» των αρχών εστιάζει κατά προτεραιότητα σε κλάδους που παρουσιάζουν ιστορικά υψηλά ποσοστά παραβατικότητας, σε επιχειρήσεις με βεβαρημένο ιστορικό κυρώσεων, καθώς και σε εποχικές δραστηριότητες. Κεντρικός άξονας αυτής της κινητοποίησης είναι η διασφάλιση της νομιμότητας και η προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Στην κορυφή της ατζέντας των ελεγκτών βρίσκεται η κατοχύρωση της καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Η νομοθεσία ορίζει ρητά ως καταληκτική ημερομηνία καταβολής την 21η Δεκεμβρίου, ενώ ξεκαθαρίζεται πως το δώρο πρέπει να χορηγείται αποκλειστικά σε χρήμα, με την παροχή σε είδος να απαγορεύεται αυστηρά.
Η μη τήρηση του χρονοδιαγράμματος δεν επιφέρει μόνο διοικητικές κυρώσεις αλλά συνιστά ποινικό αδίκημα, ενεργοποιώντας άμεσα τις διαδικασίες που προβλέπει ο νόμος.
Σε περίπτωση που παρέλθει η τασσόμενη προθεσμία χωρίς να έχουν τακτοποιηθεί οι οικονομικές υποχρεώσεις προς τους εργαζόμενους, οι Επιθεωρητές Εργασίας έχουν εντολή για άμεση παρέμβαση. Πέραν της διενέργειας ελέγχων και της επίλυσης εργατικών διαφορών, ο μηχανισμός βρίσκεται σε πλήρη ετοιμότητα για την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας, όπως ορίζεται από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
Οι εργαζόμενοι, καθώς και τα σωματεία τους, έχουν στη διάθεσή τους τη δυνατότητα να προβούν σε καταγγελία, είτε επώνυμα είτε ανώνυμα, καλώντας στην τηλεφωνική γραμμή 1555.
Η διαδικασία δίωξης για τη μη καταβολή του Δώρου μπορεί να κινηθεί με δύο τρόπους. Εφόσον η προσφυγή γίνει στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας, συντάσσεται μηνυτήρια αναφορά που διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ποινικής δίωξης κατά του εργοδότη ή του νόμιμου εκπροσώπου της εταιρείας, ενώ ταυτόχρονα ενημερώνεται το οικείο αστυνομικό τμήμα για την ενεργοποίηση του αυτοφώρου.
Εναλλακτικά, οι εργαζόμενοι μπορούν να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αστυνομικό τμήμα ζητώντας την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας. Για την ταχύτερη διεκπεραίωση, κρίνεται σκόπιμο στη μηνυτήρια αναφορά να περιλαμβάνονται ακριβή στοιχεία της επιχείρησης και της κατοικίας του εργοδότη.
Σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση των ελέγχων διαδραματίζει η τεχνολογία. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή διοικητή της Αρχής, Χαράλαμπο Βούρτση, και άλλα αρμόδια στελέχη, η Επιθεώρηση Εργασίας αξιοποιεί πλέον σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία, όπως η ανάλυση δεδομένων (risk analysis) και το Business Intelligence (BI).
Τα συστήματα αυτά, σε συνδυασμό με την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, επιτρέπουν τον εντοπισμό παραβάσεων πριν καν πραγματοποιηθεί η επιτόπια επίσκεψη, καθιστώντας τους ελέγχους πιο στοχευμένους και αποτελεσματικούς, χωρίς ωστόσο να υποκαθιστούν την φυσική παρουσία των ελεγκτών.
Τα στατιστικά στοιχεία του 2025 επιβεβαιώνουν την ένταση των προσπαθειών, καθώς στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκαν πάνω από 75.000 έλεγχοι και επιβλήθηκαν πρόστιμα που προσεγγίζουν τα 49 εκατομμύρια ευρώ.
Με τον ρυθμό των ελέγχων να αυξάνεται λόγω των εορτών, εκτιμάται ότι η χρονιά θα κλείσει με ρεκόρ που θα ξεπεράσει τους 80.000 ελέγχους συνολικά, προάγοντας τον υγιή ανταγωνισμό και την ασφάλεια στην αγορά εργασίας.
