Στην ακριτική Ψέριμο, ένα μικρό νησί απέναντι από την Κάλυμνο, η σιωπή 17 ετών έσπασε από τον πιο αισιόδοξο ήχο: το χτύπημα του σχολικού κουδουνιού. Το δημοτικό σχολείο του νησιού, που παρέμενε κλειστό για σχεδόν δύο δεκαετίες, ζωντάνεψε ξανά την Πέμπτη, 11 Σεπτεμβρίου, υποδεχόμενο τους πέντε μοναδικούς του μαθητές, τρία στο νηπιαγωγείο και δύο στο δημοτικό.
Η τελετή του αγιασμού εξελίχθηκε σε μια γιορτή ελπίδας για ολόκληρη την κοινότητα των 25 μόνιμων κατοίκων. Δίπλα στα παιδιά και τη δασκάλα τους, Αθηνά Σχοινά, βρέθηκαν εκπαιδευτικοί από τη γειτονική Κάλυμνο, αλλά και παραθεριστές που παρέτειναν την παραμονή τους για να ζήσουν από κοντά την ιστορική στιγμή. «Ήταν πολύ συγκινητικό», δήλωσε η κα Σχοινά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, περιγράφοντας μια ατμόσφαιρα βαθιάς χαράς και προσδοκίας.
Η δασκάλα-σύμβολο και η νέα αρχή
Με καταγωγή από τη Λέρο, η Αθηνά Σχοινά υπηρέτησε τα προηγούμενα χρόνια ως αναπληρώτρια στην Κάλυμνο. Ο φετινός μόνιμος διορισμός της στην Ψέριμο αποτέλεσε αρχικά μια έκπληξη. «Στην αρχή ήταν σοκ, ένα πρωτόγνωρο συναίσθημα όταν έμαθα πού θα διοριστώ», παραδέχεται. Ωστόσο, το αρχικό ξάφνιασμα μετατράπηκε γρήγορα σε αίσθημα ευθύνης και χαράς.
«Οι οικογένειες με αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή. Τα παιδιά έχουν τεράστια όρεξη για μάθηση και έναν μεγάλο σεβασμό για τον δάσκαλο. Είναι πραγματικοί ήρωες που με την επιμονή τους κρατούν αυτό το νησί ζωντανό», τονίζει η ίδια, αναγνωρίζοντας τη σημασία της αποστολής της.
Μια «ανάσα ζωής» για τα ακριτικά νησιά
Η επαναλειτουργία του σχολείου δεν είναι απλώς ένα εκπαιδευτικό γεγονός, αλλά μια κίνηση στρατηγικής σημασίας για την επιβίωση των μικρών νησιωτικών κοινοτήτων. Όπως εξηγεί ο Χαράλαμπος Ψαράς, αναπληρωτής Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου, η καθημερινότητα στα απομονωμένα νησιά είναι γεμάτη προκλήσεις, ειδικά τον χειμώνα.
«Η ανθεκτικότητα είναι η πιο σημαντική δεξιότητα για έναν εκπαιδευτικό σε μια τέτοια θέση», σημειώνει ο κ. Ψαράς, διαβεβαιώνοντας ότι η Πολιτεία στηρίζει έμπρακτα αυτές τις προσπάθειες. Η ύπαρξη σχολείου και γιατρού δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας, αποτελώντας ισχυρό κίνητρο για τις νέες οικογένειες να επιστρέψουν και να παραμείνουν στον τόπο τους. «Ελπίζουμε ότι περισσότερες οικογένειες θα επιστρέψουν, ώστε στο μέλλον να δημιουργηθούν και γυμνασιακές τάξεις», προσθέτει.
Η περίπτωση της Ψερίμου δεν είναι μοναδική. Στα Δωδεκάνησα, σχολεία με ελάχιστους μαθητές, όπως στην Τέλενδο με έναν μαθητή και στο Αγαθονήσι, παραμένουν ανοιχτά. «Τα κρατάμε ανοιχτά με υπερηφάνεια», υπογραμμίζει ο κ. Ψαράς. «Εκεί όπου ανάβει η γνώση, φωτίζει το μέλλον ολόκληρης της κοινότητας».