Μια νέα, ταχύτερη διαδικασία για την απόδοση μισθωμένων ακινήτων μετά τη λήξη της σύμβασης τίθεται σε ισχύ από το 2026, αλλάζοντας ριζικά το τοπίο στις σχέσεις ιδιοκτητών και ενοικιαστών. Η ρύθμιση, που θεσπίζεται με το άρθρο 72 του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, καταργεί την ανάγκη για μακροχρόνιες δικαστικές αγωγές και εισάγει τη «Διαταγή Απόδοσης Μισθίου», προβλέποντας ταυτόχρονα ένα δίχτυ προστασίας τουλάχιστον έξι μηνών για τους μισθωτές.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) χαιρετίζει τη νομοθετική πρωτοβουλία, κάνοντας λόγο για αποκατάσταση μιας «διαχρονικής αδικίας». Μέχρι σήμερα, ακόμη και μετά τη συμβατική λήξη ενός μισθωτηρίου, οι ιδιοκτήτες ήταν υποχρεωμένοι να προσφύγουν σε δαπανηρές και χρονοβόρες αγωγές για να ανακτήσουν την περιουσία τους.
Πώς θα λειτουργεί η νέα διαδικασία;
Η νέα διαδικασία ενεργοποιείται αποκλειστικά και μόνο όταν έχει παρέλθει η συμφωνημένη διάρκεια της μίσθωσης, όπως αυτή αποδεικνύεται από το συμβόλαιο και την ηλεκτρονική δήλωση στην ΑΑΔΕ. Τα βασικά στάδια είναι τα εξής:
- Εξώδικη Πρόσκληση: Ο ιδιοκτήτης οφείλει να αποστείλει εξώδικη πρόσκληση στον ενοικιαστή για αποχώρηση, τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από την κατάθεση της αίτησης.
- Έκδοση Διαταγής: Η αίτηση για την έκδοση της διαταγής θα υποβάλλεται σε ειδικά πιστοποιημένους δικηγόρους, οι οποίοι από το 2026 θα αναλαμβάνουν τον έλεγχο των προϋποθέσεων.
- Περίοδος Αναμονής: Μετά την έκδοση της διαταγής, ο ενοικιαστής διαθέτει περιθώριο δύο μηνών πριν αυτή καταστεί εκτελεστή.
Συνολικά, ο μισθωτής έχει στη διάθεσή του τουλάχιστον έξι μήνες από την πρώτη ειδοποίηση για να οργανώσει την αποχώρησή του. Καθ’ όλη αυτή την περίοδο, διατηρεί το δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή και ασφαλιστικά μέτρα, εφόσον θεωρεί ότι η διαδικασία δεν είναι νόμιμη.
Δικλίδες ασφαλείας και προστασία ενοικιαστών
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, η ρύθμιση δεν στρέφεται κατά των συνεπών ενοικιαστών, ούτε καταργεί τα δικαιώματά τους. Η νόμιμη ελάχιστη τριετής διάρκεια των μισθώσεων παραμένει σε πλήρη ισχύ και δεν επιτρέπεται η πρόωρη καταγγελία για λόγους όπως η ιδιοκατοίκηση ή η πώληση του ακινήτου μέσω της νέας διαταγής. Ουσιαστικά, το μέτρο διαχωρίζει τους συνεπείς μισθωτές από εκείνους που παραμένουν στο ακίνητο μετά τη λήξη του συμβολαίου τους.
Ο αντίκτυπος στην αγορά ακινήτων
Η Ομοσπονδία εκτιμά ότι η έλλειψη ενός αποτελεσματικού εργαλείου ανάκτησης της περιουσίας αποθάρρυνε πολλούς ιδιοκτήτες από το να διαθέσουν κλειστά ακίνητα προς ενοικίαση. Με τη νέα, απλοποιημένη διαδικασία, αναμένεται να αυξηθεί η προσφορά διαθέσιμων κατοικιών και επαγγελματικών χώρων, κάτι που μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να λειτουργήσει προς όφελος και των ενοικιαστών, εξισορροπώντας την πίεση στην αγορά. Η ρύθμιση αποσκοπεί στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών.