Το Συμβούλιο της Επικρατείας , με πρόσφατες αποφάσεις του επαναπροσδιορίζει κρίσιμες παραμέτρους σχετικά με τη δυνατότητα δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές. Οι αποφάσεις αυτές φέρνουν σημαντικές αλλαγές στη νομολογία περιορίζοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα οικοδόμησης σε οικόπεδα που δεν πληρούν αυστηρά κριτήρια αρτιότητας και οικοδομησιμότητας.
Οι πιο πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ εστιάζουν στη συμβατότητατης εκτός σχεδίου δόμησης με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης , της προστασίας του περιβάλλοντος και της οργανωμένης χωροταξίας.
Συγκεκριμένα:
Ακυρώνεται η δυνατότητα δόμησης σε μη άρτια οικόπεδα ακόμα και αν είχαν προηγουμένως αναγνωριστεί ως οικοδομήσιμα (μέσω παρέκκλισης).
Απορρίπτεται η αυθαίρετη ή αποσπασματική ανάπτυξη χωρίς την ύπαρξη εγκεκριμένου σχεδίου ή οργανωμένου χωροταξικού πλαισίου.
Η πιο πρόσφατη μάλιστα απόφαση δίνει ιδιαίτερη σημασία με την αναφορά στους οικισμούς της Ζώνης Γ, δηλαδή μικρούς ή άτυπα σχηματισμένους οικισμούς και ακυρώνει τα επεκτατικά όρια που είχαν οριοθετηθεί από τους Νομάρχες στο παρελθόν.
Βεβαίως οι αποφάσεις αυτές έχουν αντίκτυπο στους ιδιοκτήτες λόγω της απώλειας δυνατότητας δόμησης σε ιδιοκτησίες που ευρίσκονται εκτός σχεδίου και δεν πληρούν τα αυστηρά κριτήρια (4 στρέμματα και πρόσωπο σε δημόσιο δρόμο) ενώ διαφοροποιούν επενδυτικά σχέδια που ενδεχομένως στηρίζονταν σε προσδοκίες οικοδόμησης.
Είναι λοιπόν αντιληπτό ότι απαιτείται πολιτικός σχεδιασμός, ο οποίος θα επιτρέπει ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη και την προστασία του χώρου. Οι αποφάσεις του ΣτΕ σηματοδοτούν μια νέα εποχή στην οικιστική πολιτική και επιβεβαιώνουν τη δέσμευση της Δικαιοσύνης στην προστασία του δημόσιου χώρου και του περιβάλλοντος. Η μετάβαση ωστόσο απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και υποστήριξη των πολιτών που επηρεάζονται ώστε να μην δημιουργηθούν κοινωνικές αδικίες.
Δικηγόρος Αθηνών — Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα πολιτικών επιστημών (Διακυβέρνηση και Δημόσιες Πολιτικές). Συνεχής παρουσία στην ελληνική τηλεόραση με αιχμή την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και το ιδιωτικό χρέος. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ.