Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Eurostat για το έτος 2024, οι Έλληνες εργαζόμενοι εμφανίζονται να έχουν τις περισσότερες εβδομαδιαίες ώρες εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Με μέσο όρο 39,8 ώρες την εβδομάδα ξεπερνούν σημαντικά τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 36 ωρών. Ωστόσο στους μισθωτούς, η Ελλάδα κατατάσσεται στην έβδομη θέση, με τάση μάλιστα μείωσης των ωρών εργασίας. Πώς όμως εξηγείται αυτή η αντίφαση;
Η πραγματικότητα πίσω από τους αριθμούς
Η απάντηση δεν βρίσκεται μόνο στα ωράρια, αλλά στη δομή και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς εργασίας. Ο υψηλός μέσος όρος, των ωρών εργασίας στην Ελλάδα ερμηνεύεται από τους εξής παράγοντες:
Α) Υψηλό ποσοστό αυτοαπασχολούμενων
Η Ελλάδα διατηρεί ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτοαπασχολούμενων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας εργάζονται συνήθως πολύ περισσότερες ώρες, αφού δεν υπόκεινται σε σταθερά ωράρια και επωμίζονται περισσότερες υποχρεώσεις. Το 2024, οι αυτοαπασχολούμενοι στην Ελλάδα εργάζονταν κατά μέσο όρο 46,6 ώρες την εβδομάδα, επηρρεάζοντας καθοριστικά τον συνολικό μέσο όρο.
Β) Εργασία σε απαιτητικούς τομείς
Τομείς όπως η γεωργία, η δασοκομεία και η αλιεία, στους οποίους η Ελλάδα παραδοσιακά έχει ισχυρή παρουσία, καταγράφουν τις υψηλότερες εβδομαδιαίες ώρες εργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συγκεριμένα , οι εργαζόμενοι σε αυτούς τους τομείς εργάζονταν 41,2 ώρες εβδομαδιαίως.
Και οι μισθωτοί; Μία διαφορετική εικόνα
Παρά τη γενική εικόνα υπεραπασχόλησης, οι μισθωτοί στην Ελλάδα παρουσιάζουν σαφώς πιο ήπιο προφίλ. Το 2024 κατατάχθηκαν μεταξύ των χωρών της ΕΕ, όσον αφορά τις ώρες εργασίας, με μέση εβδομαδιαία απασχόληση κάτω των 40 ωρών. Αυτή η μείωση συνδέεται με την άνοδο της μερικής απασχόλησης, την τηλεργασία και τις πολιτικές ισορροπίας επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Συμπερασματικά λοιπόν αντιλαμβανόμαστε ότι η αντίφαση μεταξύ των υψηλών συνολικών ωρών εργασίας και της χαμηλότερης κατάταξης στους μισθωτούς δεν είναι στην πραγματικότητα αντίφαση. Αντικατοπτρίζει τις δομικές ιδιαιτερότητες της ελληνικής αγοράς εργασίας, όπου οι αυτοαπασχολούμενοι και οι παραδοσιακοί τομείς επιδρούν έντονα στα συνολικά στατιστικά.
Το ζήτημα δεν είναι μόνο ποσοτικό αλλά και ποιοτικό: πόσο παραγωγικές είναι οι ώρες εργασίας και τι αποδίδουν στον εργαζόμενο εν τέλει. Σημασία λοιπόν έχει η εργασία να είναι αποδοτικότερη και καλύτερα αμοιβόμενη. Η συζήτηση αυτή στη χώρα μας είναι πάντα επίκαιρη.
ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΟΛΙΑ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
ΜΕΛΟΣ ΔΣ ΕΡΤ
Δικηγόρος Αθηνών — Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Μεταπτυχιακές σπουδές στο τμήμα πολιτικών επιστημών (Διακυβέρνηση και Δημόσιες Πολιτικές). Συνεχής παρουσία στην ελληνική τηλεόραση με αιχμή την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και το ιδιωτικό χρέος. Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΡΤ.