Το Μεγάλο Σάββατο, 19 Απριλίου 2025, αποτελεί την τελευταία μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και ταυτόχρονα τη γέφυρα που οδηγεί από τη Σταύρωση στην Ανάσταση, κορυφώνοντας την πνευματική πορεία της Μεγάλης Σαρακοστής.
Το πρωί, τελείται η λεγόμενη “Πρώτη Ανάσταση”, ένας εσπερινός πανηγυρικός, κατά τον οποίο ψάλλεται το «Ανάστα, ο Θεός, κρίνων την γην…», προαναγγέλλοντας τον θρίαμβο της Ζωής επί του Θανάτου.
Ακολουθεί η προετοιμασία για τη μεγάλη Αναστάσιμη ακολουθία. Στα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου, σύμφωνα με το Ορθόδοξο τυπικό, ξεκινά ο Εσπερινός της Ανάστασης, με την ψαλμωδία του «Χριστός Ανέστη», την οποία διαδέχεται ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία της Κυριακής του Πάσχα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το Μεγάλο Σάββατο είναι το μοναδικό Σάββατο του έτους κατά το οποίο δεν καταλύεται το λάδι, διατηρώντας τη νηστεία αυστηρή μέχρι και την Ανάσταση.
Η μνήμη των Αγίων και τα ονόματα που γιορτάζουν
Σύμφωνα με το ορθόδοξο εορτολόγιο, η ημέρα τιμά τη μνήμη του Αγίου Θεόδωρου και των συναθλητών του: Φιλίππα, Διόσκορου, Σωκράτη και Διονύσιου.
Τα ονόματα που γιορτάζουν σήμερα είναι:
Φιλίππα, Φιλιππία, Φιλιώ
Σήμερα, Πέμπτη (10.4.2025) σύμφωνα με το εορτολόγιο τιμάται η μνήμη των Αγίων Αφρικανού Θεοδώρου Μαξίμου Πομπηίου Τερεντίου και τριάντα εννέα Μαρτύρων.
Τα ονόματα που γιορτάζουν σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, είναι τα εξής:
Μάξιμος, Μάξιμη, Μάξιμα,*
Αναξιμένης, Μένης,
Δημοσθένης, Δήμος,
Διονύσιος, Διονύσης, Νιόνιος, Νύσης, Ντένης, Διονυσία, Διονυσούλα, Νύσα, Σίσσυ, Ντενίζ, Ντενίς*,
Επαμεινώνδας, Νώντας,
Ετεοκλής,
Ζήνων*,
Ηρακλής, Ηρακλεία, Ηρακλίτσα,
Ηφαιστίων,
Θεμιστοκλής, Θέμης, Θεμιστοκλεία, Θεμίστω*,
Θεόφραστος,
Θησέας, Θησεύς,
Ισοκράτης,
Μιλτιάδης, Μίλτος,
Ξενοφών, Ξενοφώντας, Φώντας, Φόντας, Φόνης, Ξενοφωντία, Ξενοφωντίνα, Ξενοφούλα, Ξενοφώντη, Ξένια*,
Όμηρος,
Παρμενίων,
Πελοπίδας,
Περικλής,
Πίνδαρος,
Πολύβιος,
Προμηθεύς,
Σοφοκλής, Σοφόκλεια,
Σωκράτης, Σωκρατίνα, Σωκρατία*,
Τιμόθεος, Τίμος, Τιμάς, Τίμης, Θέος, Τιμοθέη, Τιμοθέα, Τίμα, Τίμη, Θέα, Θέη*,
Φιλοποίμην, Φίλης,
Φωκίων, Φώκος.
Άγιοι Αφρικανός, Θεόδωρος, Μάξιμος, Πομπήιος, Τερέντιος και άλλοι τεσσαράκοντα Μάρτυρες
Οι Άγιοι Μάρτυρες Αφρικανός, Θεόδωρος, Μάξιμος, Πομπήιος και Τερέντιος μαρτύρησαν το έτος 250 μ.Χ., επί αυτοκράτορα Δεκίου (249-251 μ.Χ.) και ηγεμόνος Φουρτουνιανού, στην Καρθαγένη της Αφρικής μαζί με άλλους τριάντα εννέα Χριστιανούς, των οποίων τα ονόματα είναι: Αλέξανδρος, Ανάξαρχος, Αναξιμένης, Αριστείδης, Δημάρατος, Δημοκλής, Δημοσθένης, Διονύσιος, Επαμεινώνδας, Ετεοκλής, Ζήνων, Ηλίας, Ηρακλής, Ησαΐας, Ηφαιστίων, Θεμιστοκλής, Θεόφραστος, Θησεύς, Θωμάς, Ισοκράτης, Λουκάς, Μακάριος, Μιλτιάδης, Μνήσαρχος, Ξενοφών, Όμηρος, Παρμενίων, Πελοπίδας, Περικλής, Πίνδαρος, Πολύβιος, Πολύνικος, Προμηθεύς, Σοφοκλής, Σωκράτης, Τιμόθεος, Τίτος, Φιλοποίμην, Φωκίων και Χρόνιος.
Οι Άγιοι συνελήφθησαν, επειδή ήταν Χριστιανοί και δοκιμάσθηκαν με πολλά βασανιστήρια. Πρώτα τους χτύπησαν υπερβολικά, μέχρις ότου φάνηκαν τα σπλάγχνα τους, στην συνέχεια με πυρωμένα καρφιά τους τρύπησαν τα ισχία και επάνω σε αυτά έριξαν ξύδι και αλάτι. Αφού όμως προσευχήθηκαν, κατέστρεψαν τα ξόανα, τους βωμούς και τους ναούς των ειδωλολατρών. Στο τέλος, μετά τις φρικτές βασάνους, αποκεφαλίσθηκαν.
*Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες που γιορτάζει αυτό το όνομα.