Το πρόσωπο του Ιούδα αυτές τις μέρες είναι έντονα μέσα στην σκέψη κάθε ορθόδοξου πιστού. Η πράξη της προδοσίας και ο τρόπος κατά τον οποίο αυτοκτόνησε αποτελούν θέμα πολλών τροπαρίων της υμνογραφίας της μεγάλης βδομάδας.
Η υμνογραφική υμνογραφία είναι τόσο πλούσια , κατά την εν λόγω περίοδο. Ώστε να αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα , ότι ο Ιούδας αποτελεί , μετά τον πάσχοντα Ιησού, τον κεντρικό «ήρωα» των γεγονότων που συνέβησαν τις μέρες εκείνες. Η συχνή αυτή υμνογραφική έξαρση και προβολή του Ιούδα εξηγείται σύμφωνα και προς ό,τι μέχρι τώρα, όχι μόνο από το γεγονός ότι η πράξη της προδοσίας είναι ίσως το πιο θεμελιακό στοιχείο στην όλη δομή των παθών του Ιησού., αλλά και ότι οι υμνογράφοι της Εκκλησίας, όπως ακριβώς και ολόκληρο το πλήρωμα της, αισθάνονται βαθιά την ανάγκη να υπογραμμίσουν και να στηλιτεύσουν ακόμη και με την υμνολογία, το πρόσωπο και την πράξη του Ιούδα,
Η υμνογραφική περιγραφή και ανάλυση της πράξης της προδοσίας ταυτίζεται ασφαλώς με ήταν σκιαγράφηση του χαρακτήρα και της ψυχογραφίας του προδότη μαθητή. Επειδή η περιγραφή και η ανάλυση αυτή γίνεται βάσει των συγκινήσεων κυρίως αντιδράσεων των ευσεβών ποιητών και μελωδών της εκκλησίας, έχει ιδιάζοντα χαρακτήρα αλλά και ιδιάζουσα σημασία, Το σύνολο των υμνογραφικών χαρακτηριστικών του προσώπου του Ιούδα εκφράζει τη θέση , που παίρνεις ο ευσεβής άνθρωπος έναντι του προδότη μαθητή και της πράξης του . Ίσως δε για τον λόγο αυτό η συχνότητας της αναφοράς του υμνογραφικού κλαμού στα του Ιούδα να έχει ιδιαίτερο νόημα . Το νόημα εκ μέρους του υμνογράφου ασυνειδήτου αντίδρασης εναντίον ατομικών αρνητικών θρησκευτικών εμπειριών. Ως θρησκευόμενο και δημοκρατικό άτομο , απορρίπτει ενεργώς την πράξη της προδοσίας και πιθανών υμνογραφεί και για την εξουδετέρωση εσωτερικής ασυνείδητου διάθεσης σχετιζόμενη με αυτή την πράξη. Ίσως ο συγκινησιακός παράγων της δυναμικής ποιητικής έμπνευσης σε σχέση με το βάθος της ευσέβειας του υμνοδούντος είναι, αμφότερα, στοιχεία, που ως αδιάψευστα μπορούν να θεμελιώσουν επαρκώς, την άποψη της υποκειμενικής αυτής αντίδράσης ενάντια σε αυτές τις εμπειρίες
Οπωσδήποτε ο υμνογραφικός πλούτος, ο αναφερόμενος στην πράξη του Ιούδα, κατά ένα μεγάλο μέρος, αποσκοπεί στο να προβάλλει την υποκρισία του μαθητή προδότη. « Ο Ιούδας ο προδότης δόλιος ών , δολίω φιλήματι παρέδωσε τον Σωτήρα Κύριον» ( ορθρ. Μ. Πέμπτης) Ο Ιούδας συμπεριφέρθηκε υποκριτικά. Η αποκορύφωση της υποκριτικής συμπεριφορά του υπήρξε το φίλημα που απετέλεσε τοι σημείο αναγνώρισης από μέρους του, για να συλάβου τον Ιησού « Το φίλημα γέμει δόλου, το χαίρε συο εν μαχαίρα, πλάνε Ιούδα τη μεν γλώσση φθέγγη τα προς ένωσιν, τη δε γν’ωμη νεύσεις προς διάστασιν προδούνται γαρ τοις παρανόμοις τον Ευεργέτην ( Αποδ Μ. Τετάρτης) Ούτω το φίλημα του Ιούδα, ως πράξη υποκρισίας τεκμηριώνει κατηγορηματικά τον αντιφατικό χαρακτήρα του προσωπείου του . «Ιούδας ο δούλος και δόλιος, ο μαθητής και επίβουλος, ο φίλος και διάβπολος , εκ των έργων απεφάνθη ηκουλόυθει γαρ τω Διδάσκαλω και καθ’ εαυτόν εμελέτησε την προδοσίαν… απέδωκεν ασπασμόν, παρε΄δωσεν τον Χριστόν».( ορθρ Μ. Πέμπτης ) Επίσης ο Ιούδας «σχήμασι μεν ων μαθητής πράγματι δε παρών φονευτής, τοις μεν Ιουδαίοις συναγαλλόμενος τοις δε αποστόλοις συναυλιζόμενος, μισών έφιλει, φιλών επώλει τον εξαγοράσαντα ημάς της κατάρας..» ( ορθ. Μ. Πέμπτης ) Η διάσταση αυτή μεταξύ εξωτερικής συμπεριφοράς και προθέσεων δεν προδίδει απλά ότι ο Ιούδας υποδύεται εν προκειμένου τον ρόλο του μαθητή. Κυρίως υπογ4ραμμίζει, ότι η υποκρισία ήταν για τον Ιούδα το κεντρικό υπαρξιακό πρόβλημα της ζωή του. Η πρόθεση και προαίρεση του δεν ήταν να πετύχει ένα επί μέρους σκοπό της ύπαρξης του , αλλά το σκοπό της ζωής του. « Φιλείς και πωλείς Ιούδα, ασπάζη και οκλάζει δόλω προστρέχων τις μισών ασπάζεται τρισάθλιε;.. το φίλημα της αναιδούς σου κακοβουλίας ελέγχει την προαίρεσιν ( αποδ,Μ. τετάρτης)
Η υποκρισία του Ιούδα, κατά την υμνογραφία των παθών του Ιησού , είναι εσωτερικής διάστασης και αντινομίας, που αποκαλύπτει το γενικό διάγραμμα μιας ισχυρής υπαρξιακής σύγκρουσης. Την τελευταία αυτή άποψη στηρίζουν επαρκώς και τα παρακάτω χαρακτηριστικά του προσώπου και της συμπεριφοράς του Ιούδα.
Ο Ιούδας εκφράζει και συνοψίζει το όλο έργο της προδοσίας στην επιθετική « στάση» και ενέργεια εναντίον του Δασκάλου του. Ο Ιούδας με όλες τις ενέργειες του είναι επιθετικός. Η υμνογραφική έμπνευση και διάθεση δεν παραλείπει να εξάρει και να υπογραμμίσει την ένταση της επιθετικής διάθεσης και ενέργειας του εναντίον του Ιησού. « Ο Ιούδας εσκεπτέτο δόλω της προδοσίας το φίλημα… και ούτος τω θυμώ εδεσμείτο φέρων αντί μύρου την δυσώση κακίαν « ορθρ. Μ. Τετάρτης) . Ο θυμός ως ισχυρό πάθος , δεσμεύει εσωτερικά τον Ιούδα. Αλλά ο θυμός αποτελε’ί βεβαίως την πρώτη ύλη κάθε επιθετικής ενέργειας. Οι εχθρικε΄ς και άλλες παρεμφερείς εκδηλώσεις και κινήσεις έχουν την αφετηρία τους στις αψιθυμικές συγκινιασιακές καταστάσεις, που γννέ ο θυμός και τις συντηρεί . Με το όρο αυτό ο Ιούδας έχει διεγερμένη την εσωτερικότητά του προς επιθετικές ενέργειες και άρα φιλοξενεί εντός του « σκληράν καρδίαν» « Άφρον Ιούδα,,,ουκ εκέμθης προς συμπάθειαν, αλλ΄έκλεισας τα της σκληράς σου καρδιάς σπλάχνα , προδούς τον μόνον εύσπλαγχον» (αποδ. Μ. Τετάρτη» /
Προφανώς η έντονη υποκειμενική σε αυτόν αντίδραση του υμνογράφου στην συμπεριφορά του Ιούδα, επιτρέπει σε αυτόν περισσότερο παραστατική περιγραφή της προδοσίας. Έτσι κατά τον υμνογράφο . « η γαρ λύσσα της φιλαργυρίας κατά του ίδιου Δεσπότου μαίνεσθαι εποίησεν αυτόν ( ορθρ. Μ. Πέμπτης ) Ο υμνογράφος στην αδυναμία της φιλαργυρίας βλέπει την δύναμη μίας επιθετικής μανίας, που άλλωστε και ο παντογνώστης Κύριος πολύ νωρίς είχε διαβλέψει.
Με τους ύμνους της Μεγάλης Βδομάδας γίνεται αντιληπτό, ότι η προδοσία αυτή δεν συντελεσθεί άπαξ και μόνο. Η προδοσία είναι πάντοτε ακοίμητος απειλή εναντίον του ανθρώπου. Για αυτό κάθε άνθρωπος οφείλει να ίσταται ανυστάκτως ενώπιον της ασυγχώρητου αυτής πράξης, η όποια αλλοτριοί και τελεσιδίκως τον προδότη από τον Κύριο. Στο συμπέρασμα αυτό ασφαλώς συμπεπυκνωμένο το όλο νόημα της υμνογραφίας της Μεγάλης εβδομάδας, που αναφέρεται στην πράξη του προδότη μαθητή.
Ο Χρήστος Η. Χαλαζιάς γεννήθηκε στο Μεσολόγγι και από το 1967 ζει στην Αθήνα. Εργάζεται ως αρθογράφος στην έντυπη δημοσιογραφία και ως σχολιαστής στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Έχει εργασθεί σε Αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά καθώς επίσης και σε όλα σχεδόν τα ηλεκτρονικά μέσα. Άρθρα του έχουν αναδημοσιευτεί σε αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και αραβικά έντυπα. Ήταν διευθυντής της Επιθεώρησης “Για την Αριστερά”, της “Επιθεώρησης για την Τέχνη και τον Πολιτισμό”, του ελληνοαραβικού περιοδικού “Πολιτισμός” και του περιοδικού “Συνεργασία των λαών”.Έχει συμμετάσχει στη συγγραφή του “Χρονικού του 20ου αιώνα”, στην εγκυκλοπαίδεια “Υδρία-Cambridge’ s – Ήλιος”, στο λεξικό “Εξάντας – Duden”, στη “Μεγάλη Ιστορία του 20ου αιώνα” κ.ά. Είχε εκδώσει το πρώτο περιοδικό για τον Ελληνισμό με τον τίτλο “Ελληνισμός” και την εφημερίδα “Δόρυ”.