Τα “Σαγόνια του Καρχαρία” και το κύμα που άλλαξε για πάντα το σινεμά είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα κλασικό θρίλερ. Είναι μια ταινία που σημάδεψε τον κινηματογράφο, την κουλτούρα και τις φοβίες μας.
Με την πρεμιέρα της το 1975, το αριστούργημα του Στίβεν Σπίλμπεργκ προκάλεσε εφιάλτες σε εκατομμύρια θεατές, που ξαφνικά φοβούνταν να μπουν στο νερό, ακόμη κι αν έσκαγαν τα κύματα στα ρηχά. Όμως η ταινία, πέρα από το πρωτόγνωρο ψυχολογικό της αντίκτυπο, έφερε μια πολιτική αλληγορία που φώτισε την αδηφαγία του ανθρώπου απέναντι στη φύση και τον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό.
Η γέννηση των “Σαγονιών” ξεκινά από το ανατριχιαστικό μυθιστόρημα του Πίτερ Μπέντσλεϊ, το οποίο οι παραγωγοί Ρίτσαρντ Ζάνουκ και Ντέιβιντ Μπράουν δεν άργησαν να ξεχωρίσουν. Αρχικά, σκηνοθέτης θα ήταν άλλος, όμως τελικά το έργο πέρασε στα χέρια του τότε 26χρονου Σπίλμπεργκ, που, αν και στην αρχή δίστασε, παρέμεινε και έφερε την επανάσταση.
Τα γυρίσματα, γεμάτα περιπέτειες και τεχνικές δυσκολίες, αποτέλεσαν πρωτοπορία: σκηνές στον ωκεανό, υποβρύχιες λήψεις, μηχανικοί καρχαρίες και μια αυθεντική ένταση που μεταδόθηκε ατόφια στο πανί. Το στόρι φαινομενικά απλό —ένας λευκός καρχαρίας σκορπά τον τρόμο σε παραθαλάσσιο θέρετρο—, ωστόσο η σεναριακή ανάπτυξη και η αλληγορική ανάγνωση απογείωσαν το αποτέλεσμα.
Το όνομα του νησιού Amity (Συμφιλίωση) δεν επιλέχθηκε τυχαία, ούτε και η αντίδραση του δημάρχου που αρνείται να κλείσει τις παραλίες για να μη χαθεί το κέρδος. Μέσα από τον τρόμο, η ταινία μιλά για την αλαζονεία της εξουσίας, την τραγική ανευθυνότητα απέναντι στη φύση και την οικονομία που τρώει τα παιδιά της.
Ο Σπίλμπεργκ, με υποδειγματική σκηνοθεσία, ενώνει χρόνο, χώρο και δράση σε ένα αδιάρρηκτο σύνολο, δημιουργώντας το πρώτο καλοκαιρινό μπλοκμπάστερ στην ιστορία και αλλάζοντας τον τρόπο που βλέπουμε το σινεμά. Ο Ρόι Σάιντερ, ο Ρόμπερτ Σο και ο Ρίτσαρντ Ντρέιφους έδωσαν μοναδικές ερμηνείες, ενώ η μουσική του Τζον Γουίλιαμς, με εκείνες τις εμβληματικές νότες, συνεχίζει να προκαλεί ανατριχίλα δεκαετίες μετά.
Πέντε δεκαετίες αργότερα, οι “Σιαγόνες του Καρχαρία” δεν είναι απλώς μια ταινία τρόμου. Είναι μια υπενθύμιση του τρόμου που κρύβουμε μέσα μας, της απληστίας που μας διαβρώνει και της φύσης που, αργά ή γρήγορα, εκδικείται.
Κι όπως φαίνεται, κανείς μας δεν σταμάτησε ποτέ να κοιτάζει πίσω του, ακόμη κι όταν περπατά σε μια άδεια παραλία.